Το κυνήγι της ευτυχίας

Είναι κοινή αστοχία να μπερδεύουμε πολλές φορές την ευτυχία με τον κορεσμό, απλά γιατί είναι και οι δύο καταστάσεις ικανοποίησης. Ο κορεσμός όμως είναι σαν να γεμίζεις ένα καπάκι με νερό από τη θάλασσα, ενώ η ευτυχία είναι η ίδια η θάλασσα. Ο κορεσμός είναι μια κατάσταση ισορροπίας που οδηγεί στην αδράνεια, τη στιγμή που η ευτυχία είναι η κινητήριος δύναμη που σε βάζει στο κυνήγι ενός συνεχώς εξελισσόμενου σημείου  ισορροπίας. Δρας ως επί των πλείστων μέσα στην ανισσοροπία, με αντάλλαγμα στιγμές μέγιστης πληρότητας και ικανοποίησης, προσφέροντας ενέργεια και έργο.

Δομικά ο ανθρώπινος οργανισμός δεν αντέχει παρατεταμένες περιόδους μέγιστης ικανοποίησης, κάτι που ενισχύει τη φύση της ευτυχίας. Ψάχνεις να κατακτήσεις ψηλές κορυφές και μόλις τα καταφέρεις ανακαλύπτεις από κει ψηλότερες. Και μόλις φτάσεις στην ψηλότερη κορυφή καταλαβαίνεις ότι τόσο καιρό βρισκόσουν κάτω από τα αστέρια. Η δυσκολία και η προσπάθεια που καταβάλουμε για την επίτευξη των στόχων αυτών είναι και το συστατικό της ευτυχίας. Αναγνωρίζοντας τον κόπο και τα αποθέματα που επενδύσαμε, αναγνωρίζουμε και την αξία του στόχου, είναι το κόστος της πληρότητας που έρχεται ως ανταμοιβή με τη μορφή ευτυχίας.

Κοιτάζοντας την ευτυχία από αυτή τη σκοπιά καταλαβαίνουμε ότι δικαίωμα σε αυτήν έχουν όλοι, από τη στιγμή που ο καθένας είναι ελεύθερος να οριοθετήσει τους δικούς του υποκειμενικούς στόχους, που έχουν νόημα για αυτόν και να προσπαθήσει να τους πετύχει. Η βιωματική εμπειρία όμως της ευτυχίας στις μέρες μας είναι σπάνια και αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με την δυσκολία της φύσης της ευτυχίας, όσο με την εσφαλμένη επιλογή στόχων.

Βρισκόμαστε σε έναν κοινωνικό περίγυρο ο οποίος ηθελημένα και άθελα του μας σπρώχνει να ενστερνιστούμε τους δικούς του στόχους, είτε έχει να κάνει με την κοινωνική καταξίωση και ανέλιξη, είτε έχει να κάνει με καταναλωτικά πρότυπα, είτε έχει να κάνει με επιθυμίες-βαρίδια που κληρονομούμε από το στενό οικογενειακό μας περιβάλλον, είτε έχει να κάνει με το αίσθημα της ασφάλειας και της μονιμότητας που προσπαθούμε να καλλιεργήσουμε ως αντίβαρο στην ανασφάλεια των κοινωνικών αλλαγών. Βρισκόμαστε δηλαδή να κυνηγάμε το ‘’αμερικάνικο όνειρο’’ τη στιγμή που σαν στόχος είναι πλασματικός και δεν μας αντιπροσωπεύει. Ακόμα λοιπόν και να περατώσουμε επιτυχώς το εγχείρημα αυτό, η πληρότητα που έρχεται ως συνέπεια δεν είναι της τάξης μεγέθους της προσπάθειας που καταβάλαμε απλούστατα γιατί δε μας εξέφραζε πραγματικά ο στόχος. Το πιο ουσιώδες λοιπόν στο κυνήγι της ευτυχίας είναι η αρχή: Η οριοθέτηση των στόχων, χωρίς αυτό να αποκλείει – και ίσως να απαιτεί – τον επαναπροσδιορισμό τους στην πορεία. Μια λανθασμένη αρχική επιλογή μας βάζει σε ένα μονοπάτι που δεν μας φέρνει κάθαρση και δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε το γεγονός ότι θέτοντας το στόχο η διαδρομή για εκεί είναι ο σκοπός μας και όχι ο προορισμός. Αυτό λοιπόν που οι περισσότεροι θεωρούν ως αυτονόητο και δεδομένο (τους στόχους της ζωής τους) είναι και αυτό που θα τους προσφέρει ή όχι την ευτυχία.

Ο κορεσμός έρχεται όταν δεν υπάρχει εξέλιξη και ικανοποιούμαστε με τετριμμένα πράγματα. Όταν δεν γινόμαστε απαιτητικοί και δεν κρίνουμε στη λεπτομέρεια. Όταν βάζουμε από μόνοι μας τον πήχη χαμηλά είναι λογικό να τον περνάμε συνεχώς, αλλά ποτέ δε θα καταφέρουμε να αναγνωρίσουμε το μεγαλείο και να γευτούμε την ικανοποίηση που προσφέρει ένα δύσκολο εγχείρημα. Κάποιος ο οποίος ικανοποιείται με ένα οποιοδήποτε έργο τέχνης δεν είναι ικανός να ξεχωρίσει την αρμονία της ασυμμετρίας, το πάντρεμα διαφορετικών υλικών, τη μίξη διαφορετικών χρωμάτων, δεν είναι σε θέση να καταλάβει την τελειότητα. Αναμφίβολα είναι πολύ σπάνιο να βρεις κάτι που να αγγίζει το τέλειο, με τα δικά σου κριτήρια τουλάχιστον, αλλά όταν βρεις κάτι τέτοιο η ανταμοιβή σου είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και όταν εγκλωβιζόμαστε στον κορεσμό και θέτουμε εαυτούς ανίκανους να γευτούν την ευτυχία.

Κάλλιστα  η ευτυχία μπορεί να κρύβεται σε πράγματα μικρά και καθημερινά, ακόμα και μέσα στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την ασφάλεια που προσφέρει η αυτοεκτίμηση και η αυτογνωσία ή ακόμα μπορεί να εκφράζεται μέσα από την εμπιστοσύνη και την αναγνώριση από τους συνανθρώπους μας. Όλα αυτά είναι υποκειμενικά και διαφορετικά για τον καθένα. Σε καμία περίπτωση όμως το γεγονός ότι μπορούμε να βρούμε την ευτυχία στα μικρά πράγματα δε σημαίνει ότι πρέπει να γίνουμε μικροί και εμείς σαν άνθρωποι.