Ο ιππότης και ο δράκος

Κάθεται όρθιος μπροστά από το τραπέζι, βλέπει τα φύλλα να γλιστράνε και να χορεύουν πάνω στην τσόχα, ένας δαιμονιώδης ρυθμός ακούγεται αμυδρά στο πίσω μέρος του μυαλού του, από τις μάρκες που χτυπούν η μία στην άλλη, ενώ κραυγές ανακούφισης και ικανοποίησης σπάνε κάθε τόσο τη μονοτονία.

Μόλις είχε μπει στο Grand Lisboa, με το κασμιρένιο κουστούμι που είχε ράψει στο Hong Kong, και δεν μπορούσε να μην προσέξει το μεγάλο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί πάνω από το τραπέζι του Baccarat. Στο κέντρο του τραπεζιού καθόταν μια λεπτοκαμωμένη ασιάτισσα με ωραίο κόκκινο φόρεμα, ένα χρυσό περιδέραιο με ασορτί δαχτυλίδι, ακριβή ταμπακιέρα κι ένα φινετσάτο και διακριτικό άρωμα, άξια εκπρόσωπος της καλής κοινωνίας του Macau, ενώ πίσω της είχαν μαζευτεί κάμποσοι καιροσκόποι, όλοι τους απέναντι στον dealer. Πόνταρε η κυρία, ακολουθούσανε με μικρότερα πονταρίσματα και οι άλλοι, μοίραζε ο dealer και κέρδιζε το φύλλο της κυρίας διπλασιάζοντας τις μάρκες της αλλά και όσων ποντάρανε σε αυτή, και πάλι από την αρχή. Το ίδιο συνέβαινε ξανά και ξανά προκαλώντας παραλήρημα σε όσους είχαν αρπάξει την ευκαιρία να πολλαπλασιάσουν τα λεφτά τους ακολουθώντας το ποντάρισμα της γοητευτικής ασιάτισσας.

Ο Κώστας καθόταν αμίλητος και παρακολουθούσε μία το τραπέζι και μία τους τεράστιους πολυελαίους που αντανακλούσαν στο μάρμαρο και στις επίχρυσες κολώνες. Ήθελε να κρατηθεί αλλά ένιωθε την ανίκητη επιθυμία να παίξει. Το Baccarat είναι ένα παιχνίδι όπου παίζει ένας παίκτης απέναντι στον dealer και οι υπόλοιποι ποντάρουν σε όποιον από τους δύο πιστεύουν ότι θα κερδίσει. Οπότε οι πιθανότητες νίκης είναι 50%. Τώρα ποια φύλλα κέρδιζαν και ποια όχι ήταν άγνωστο για αυτόν και δύσκολα μπορούσε να καταλάβει παρατηρώντας το τραπέζι. Είχε πάνω του δύο χαρτονομίσματα από 500 δολάρια το καθένα και η φινετσάτη ασιάτισσα συνέχιζε να κερδίζει. Έπεισε τον εαυτό του να αγοράσει μάρκες με το ένα χαρτονόμισμα και αν τελικά αποφάσιζε ότι ήταν ριψοκίνδυνο, να μην παίξει και να τις εξαργυρώσει. Μια σκέψη τριβέλιζε μυαλό του, ότι μπορεί να κερδίσει, ότι μάλλον θα κερδίσει, ότι θα κερδίσει. Έκανε λίγο χώρο μέσα από το πλήθος πλησιάζοντας διστακτικά περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή να χτυπήσει, ενώ ο dealer συνέχισε να χάνει, για αρκετά πονταρίσματα ακόμα. Η σκέψη είχε ωριμάσει μέσα του και είχε αποφασίσει να παίξει. Έτσι κι αλλιώς τι ήταν 500 δολάρια για αυτόν; Δεν ήταν τόσο τα λεφτά όσο το συναίσθημα ανωτερότητας, ότι μπορούσε να αποδειχτεί νικητής. Η όμορφη κυρία έβαλε μια μεγάλη στοίβα με μάρκες στο φύλλο της και αμέσως όλοι γύρω ακολούθησαν με μικρότερα πονταρίσματα. Ήταν η ώρα. Με μια σιγουριά, που αποτυπωνότανε στο βλέμμα του, ο Κώστας πόνταρε όλες του τις μάρκες απέναντι τους και υπέρ του dealer. Όλοι γύρισαν να τον κοιτάξουν. Απορούσαν. Μα δεν βλέπει ότι δε γίνεται να κερδίσει; Ευγενικά ο dealer του δίνει το φύλλο του να το παίξει αυτός και μοιράζει. Πρώτα σ’ αυτόν και μετά στην κυρία. Ο Κώστας μην ξέροντας για τι φύλλο να κοιτάξει ή πιο φύλλο κερδίζει άνοιξε απότομα τα φύλλα του τη στιγμή που οι υπόλοιποι προσπαθούσαν να κρυφοκοιτάξουν. Από την αντίδραση στα πρόσωπα τους κατάλαβε ότι το φύλλο του ήταν καλό. Διέγνωσε μια απαξίωση και μια απογοήτευση από την όμορφη ασιάτισσα στα δεξιά του. Ανασήκωσε τις άκρες από τα φύλλα της και έριξε μια κλεφτή ματιά από κάτω και τότε η απογοήτευση της έγινε πιο έκδηλη. Άνοιξε τα φύλλα της και ένας βαρύς αχός ακούστηκε. Ζήτησε άλλο ένα φύλλο το οποίο άνοιξε εναποθέτοντας τις ελπίδες της. Το πέταξε νευριασμένη, είπε κάτι στα Cantonese, πήρε τις μάρκες της και έφυγε, ενώ ακολούθησαν και οι υπόλοιποι. Ο Κώστας είχε διπλασιάσει τα λεφτά του. Μάζεψε ήρεμα τις μάρκες του και πήγε να εξαργυρώσει. Ήταν τύχη; Ήταν διαίσθηση; Ήταν ευφυΐα; Μήπως καλή γνώση της θεωρίας παιγνίων; Ή μήπως των άγραφων νόμων του τζόγου; Ίσως όλα μαζί.

Έφυγε από το casino, κατευθυνόμενος προς την χερσόνησο του Macau, σκόπευε να πάει να φάει στο εστιατόριο του ξενοδοχείου του. Έτσι κι αλλιώς το Royal Hotel φημιζόταν για την κουζίνα πέντε αστέρων που είχε. Πέρασε τα ερείπια του αγίου Παύλου, διέσχισε την πλατεία με το σιντριβάνι όπου επικρατούσε η πορτογαλική κουλτούρα, έριξε μια ματιά στα κλασσικά κτίρια του 16ου αιώνα με τις πορτοκαλοκίτρινες προσόψεις και χώθηκε στα στενάκια. Δεν άργησε να φτάσει στο ξενοδοχείο του αφού το ταξί δεν τον είχε αφήσει πολύ μακριά, τόσο μόνο όσο χρειαζόταν για να πάρει τη γλυκιά γεύση της ενδοχώρας με τις γραφικές γιαγιάδες στα παγκάκια και τα κοριτσάκια με τις σχολικές τους στολές, όλα τους ίδια, να χοροπηδούν, να φωνάζουν και να τρέχουν δίνοντας ζωή στην πόλη. Μπήκε στο εστιατόριο και κάθισε αναπαυτικά σε ένα μικρό τραπεζάκι βυθισμένος στις σκέψεις του. Ήταν καλός στη δουλειά του, ήταν ο καλύτερος! Πριν λίγες ώρες είχε κλείσει συμφωνία εκατομμυρίων με πολυεθνική εταιρία και η μικρή επιχείρηση που είχε στήσει στην Ελλάδα πριν δύο δεκαετίες περίπου, τώρα είχε γίνει διεθνής κολοσσός! Και αυτός περήφανος πια μπορούσε να ηρεμίσει αναλαμβάνοντας τη γενική διοίκηση και το διεθνή συντονισμό. Κάτι που σήμαινε ευθύνες βεβαίως, αλλά και πολλά ταξίδια, οικονομική ευρωστία, καλοπέραση αλλά κυρίως ηθική ικανοποίηση και ανταμοιβή αφού αυτό ήταν το όνειρο του από παιδί! Να ηγηθεί στον χώρο των επιχειρήσεων και να αναγνωριστεί διεθνώς. Να πάρει το μικρό του οικοδόμημα και να το κάνει μεγάλο, να το κάνει τεράστιο και έτσι να γραφτεί με χρυσά γράμματα το όνομα του στις σελίδες της διεθνούς αγοράς. Δικαιώθηκαν επιτέλους οι επιλογές του, ξεπέρασε τα πρότυπα του και βγήκε μπροστά. Ήταν πρωτοπόρος, ήταν καινοτόμος και διαμόρφωνε πλέον τις τάσεις. Είχε επεκταθεί σε 23 χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη, είχε πιάσει όλες τις μεγάλες αγορές, είχε μπει σε όλες τις μεγάλες συμφωνίες και τώρα είχε επικρατήσει και στην ασιατική αγορά με ηγεμονικές αγορές επιχειρήσεων που τον καθιστούσαν τη μεγαλύτερη δύναμη σε Ινδία, Κίνα και Ινδονησία. Κανείς δε μπορούσε να τον φτάσει. Ήταν εμφανίσιμος σαρανταπεντάρης,

γοητευτικός, εξαιρετικά οξυδερκής, καλλιεργημένος και πλέον επιτυχημένος και αναγνωρισμένος στην διοίκηση επιχειρήσεων. Είχε αυτό το κάτι που κανείς δε μπορεί να προσδιορίσει, αλλά σε κάνει να ξεχωρίζεις από τη μάζα, σε κάνει διαφορετικό, σε κάνει ηγέτη.

Απορροφημένος όπως ήταν από τις σκέψεις του και την αυταρέσκεια του δεν παρατήρησε καν ότι ο σερβιτόρος που πλησίασε μονολογούσε στα ελληνικά, πριν τον ρωτήσει ευγενικά στα αγγλικά αν ήθελε να παραγγείλει. Με άπταιστα αγγλικά περιέγραψε το μενού που θα επιθυμούσε συμπεριλαμβάνοντας σούπα για πρώτο πιάτο, ψητό ρύζι με ανανά και κοτόπουλο για ορεκτικό, βραστά λαχανικά και χοιρινό με γλυκόξινη για κυρίως, και όλα αυτά να συνοδεύονται από διάφανο παραδοσιακό κινέζικο κρασί. Φυσικά το ξενοδοχείο είχε και ευρωπαϊκή κουζίνα αλλά το επόμενο πρωί ο Κώστας πέταγε για Shanghai και 3 μέρες αργότερα για Νέα Υόρκη, έτσι δεν είχε πολύ χρόνο για να χορτάσει αυθεντικό κινέζικο φαγητό. Καθώς γύριζε να φύγει ο σερβιτόρος, στιγμιαία, κοίταξε, απλά από συνήθεια, το ταμπελάκι με το όνομα του, που ήταν καρφιτσωμένο πάνω από την τσέπη του

πουκαμίσου του. Ντίνος Αγγελόπουλος έλεγε με λατινικούς χαρακτήρες. Αυτός ο σερβιτόρος είχε το ίδιο επώνυμο με τον Κώστα. Σίγουρα θα είναι Ελληνοαμερικάνος σκέφτηκε, μιας και το επώνυμο του είναι τόσο συνηθισμένο. Φαντάζεσαι να είναι Έλληνας; Αλλά αυτή ήταν μια στιγμιαία σκέψη που πνίγηκε στο πέλαγος των τόσων που πλημμύριζαν το μυαλό του. Έβγαλε ασυναίσθητα 50 δολάρια και τα άφησε στην άκρη να τα δώσει για πουρμπουάρ, αφού θα πλήρωνε με την κάρτα του.

Ο Ντίνος ήταν ένας μεσήλικας, μάλλον μεσόκοπος αρκετά ταλαιπωρημένος για την ηλικία του, ενώ στο πρόσωπο του μπορούσες να διακρίνεις ότι τίποτα δεν του χαρίστηκε σε αυτή τη ζωή. Είχε ξεκινήσει από την εφηβεία του να δουλεύει σκληρά και από τότε είχε αλλάξει αρκετές δουλειές χωρίς να νιώσει ποτέ επαγγελματική πληρότητα και ικανοποίηση. Στα 22 του είχε ανοίξει το δικό του κατάστημα στην Αθήνα, είχε βρει όπως έλεγε αυτό που έλλειπε από την αγορά και έτσι το εγχείρημα του θα είχε σίγουρη επιτυχία. Ήταν τόσο σίγουρος που είχε τσακωθεί και με τον πατέρα του, ο οποίος τον πίεζε να δεχτεί τη θέση στο δημόσιο που του πρόσφερε ο θείος και οι γνωριμίες του. Τα λεφτά δε θα ήταν πάρα πολλά αλλά θα ήταν σίγουρα και θα κάλυπταν τις βασικές του ανάγκες. Εξάλλου υπήρχαν και προοπτικές ανέλιξης με τα χρόνια. Αυτός πήρε ένα δάνειο και έβαλε μπρος το μαγαζί του.

Με όπλο την ιδέα του, αλλά και τις γνώσεις διοίκησης που είχε από τη σχολή του ήταν σίγουρος για την επιτυχία. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν επιμονή. Τα πράγματα όμως δεν πήγαν καλά και το μαγαζί δεν έβγαζε τα έξοδα του. Ο Ντίνος δεν το έβαζε κάτω. Η προώθηση φταίει έλεγε, θα κάνουμε καλύτερη διαφήμιση και θα έρθουν οι πελάτες. Πήρε κι άλλο δάνειο και άρχισε μεγάλη διαφημιστική καμπάνια. Ο κόσμος αυξήθηκε αισθητά αλλά τα έξοδα είχαν εκτοξευτεί, και όσο και αν φαινόταν περίεργο ο κόσμος σπάνια αγόραζε. Τα έβαλε με την στρατηγική πωλήσεων. Οι πωλητές δεν ξέρουν να πουλάνε έλεγε, δεν το πιστεύουν. Καινούριο δάνειο και πάλι για να σωθεί το μαγαζί και πάλι απογοήτευση.

Ο Ντίνος δεν το έβαζε κάτω, πούλησε το μαγαζάκι του στο κέντρο και βγήκε να εφαρμόσει το σχέδιο του στο εξωτερικό. Πίστευε ότι η ελληνική αγορά ήταν πολύ πίσω για να εκτιμήσει την ιδέα του, θα πήγαινε στην Αμερική να αποδείξει σε όλους ότι άξιζε η επιμονή του, και θα έστελνε λεφτά στην Ελλάδα να αποπληρωθούν τα δάνεια που είχε χρεώσει στον πατέρα του. Έφυγε για τον Καναδά και άρχισε να ψάχνει για ένα συνέταιρο να συμμερίζεται την ιδέα του, κάποιον που θα μπορούσε να βάλει το κεφάλαιο. Περάσανε κάμποσοι μήνες και όλες οι προσπάθειες αποδείχτηκαν άκαρπες. Απλώς δεν μπορούσε να πουλήσει την πρωτότυπη ιδέα του. Αρχίσανε να τελειώνουν τα λεφτά από την πώληση του μαγαζιού στην Αθήνα και ένιωθε τον χρόνο να τον πιέζει. Έπρεπε οπωσδήποτε να βρει μια 

δουλειά να βγάζει τα προς το ζην. Έκανε αίτηση στην αλυσίδα ξενοδοχείων Holiday Inn για τη θέση του manager και ύστερα από κάμποσες συνεντεύξεις τον πήραν δοκιμαστικά. Ο Ντίνος είχε πολύ όρεξη για δουλειά και έβαλε στόχο να αυξήσει την αποδοτικότητα των υπαλλήλων και να βελτιώσει την εξυπηρέτηση πελατών. Δυστυχώς όμως η διεύθυνση δεν ήταν ικανοποιημένη από τη δουλειά του. Πρότεινε να τον προσλάβει στην κουζίνα, αφού τους είπε πόσο μεγάλη ανάγκη από λεφτά είχε, και να τον στείλουν στο ξενοδοχείο στην Shanghai όπου θα έβγαζε αρκετά σε σχέση με το βιοτικό επίπεδο της χώρας, έτσι ώστε να του μένουν και κάποια λεφτά στην άκρη, ενώ θα του διέθεταν και δωμάτιο στο ξενοδοχείο.

Το πήρε απόφαση ο Ντίνος, εγκατέλειψε την ιδέα του, συμβιβάστηκε με τη δουλειά στην κουζίνα αλλά και με την επικείμενη μετακόμιση του στην Κίνα. Πρέπει κάποια στιγμή να αρχίσει να ξεπληρώνει το χρέος του στην τράπεζα. Οι τόκοι είχαν εκτιναχθεί και ο πατέρας του άρχισε να έχει προβλήματα με την υγεία του. Έπρεπε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Δούλεψε λίγα χρόνια στο Holiday Inn, έκανε αρκετές γνωριμίες και δεν άργησε να βρει καλύτερο μισθό σε ξενοδοχείο στο Macau. Ήταν σερβιτόρος στο Royal Hotel. Κατάφερνε να εξοικονομεί λίγα χρήματα κάθε μήνα κυρίως από τα πουρμπουάρ και με τον καιρό έβαλε και δυο τρεις βοηθούς στη δούλεψη του.

Ο Ντίνος και ο Κώστας είναι τόσο διαφορετικοί, με βίους εκ διαμέτρου αντίθετους, και μοναδικό σημείο τομής ένα φιλοδώρημα στη σάλα ενός ξενοδοχείου, αλλά με πολύ περισσότερα κοινά από όσα θα φαντάζονταν. Και τους δύο τους είχε συνεπάρει από μικρούς η διοίκηση και το management. Διάβασαν και οι δύο το μεγάλο δάσκαλο Δημήτρη Μπουραντά, που έδειχνε το δρόμο σε έναν ηγέτη να φτάσει στην καταξίωση, που έκανε την διοίκηση παιχνίδι, κρατούσαν σημειώσεις πάνω στο μεγάλο του λογοτεχνικό έργο ‘’όλα σου τα’ μαθα, μα ξέχασα μια λέξη’’ και ταυτίστηκαν με τον ήρωα του τον καθηγητή Νίκο Αλεξίου. Ξεκίνησε σα μεγάλη τους έμπνευση και κατέληξε στόχος ζωής. Διαμόρφωσε

την προσωπικότητα τους και έδωσε νέα πνοή στον τρόπο που σκέφτονταν.

Τους προέτρεπε να βρουν καινούριους και πρωτότυπους συνδυασμούς. Όπως έλεγε ξεχωρίζουν και πάνε μπροστά όσοι κάνουν τα πράγματα διαφορετικά, όσοι σκέφτονται έξω από το κουτί, πέρα από τις στερεότυπες και πεπατημένες λύσεις. Μη φοβάστε, είναι απαραίτητη η καταιγίδα για τα δέντρα που θέλουν να φτάσουν σε περήφανα ύψη. Αν ονειρευτείς θα κάνεις κάτι. Και αν κάνεις κάτι θα ονειρευτείς ξανά. Ο ηγέτης περνά όραμα, αξίες, ιδανικά. Πιστεύει στους ανθρώπους του και τους οδηγεί σε ένα καλύτερο αύριο. Ηγέτης μπορεί και πρέπει να είναι ο προϊστάμενος στην επιχείρηση, ο δάσκαλος στην τάξη, ο γονέας στα παιδιά, ο επαγγελματίας στο χώρο του, ακόμα και το παιδί στην παρέα του. Ο ηγέτης αμφισβητεί το κατεστημένο, ανοίγει νέους ορίζοντες, εμπνέει και πείθει, ο manager διαχειρίζεται δίνει εντολές και ελέγχει.

Λόγια που τα κάνανε τρόπο ζωής. Λόγια που σημαδέψανε τη ζωή τους, η βίβλος που συμβουλεύονταν για να πάρουν τις αποφάσεις τους. Ήταν το υπόδειγμα τους, θέλανε να ζήσουν τη ζωή του. Μπήκαν και οι δύο σε σχολές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων. Διάβασαν αρκετά και πήραν το πτυχίο τους στα τέσσερα χρόνια. Τόσα κοινά βιώματα οι δυο τους αλλά με τόσο διαφορετικές διαδρομές. Γιατί; Ήταν θέμα τύχης; Ήταν θέμα μοίρας; Άσχημη συγκυρία; Ο ένας επιτυχημένος προκαλούσε την τύχη του και την δάμαζε και ο άλλος να κατρακυλάει όλο και πιο βαθιά στα χρέη όταν επιχειρεί να γίνει το ‘’αετόπουλο’’ που θα ξεφύγει από το ’’κοτέτσι’’. Περπατούσαν με τις ίδιες αρχές αλλά με

διαφορετικές ικανότητες. Είχαν τα ίδια εφόδια αλλά τα αξιοποιούσαν με διαφορετικό τρόπο, είχαν διαφορετική κρίση.

Όταν διάβαζαν στο πανεπιστήμιο κανένας καθηγητής δεν τους είπε ότι ηγέτης είναι αυτός που ξεχωρίζει, και αφού πρέπει να ξεχωρίζει θα είναι ένας στους τόσους. Ηγέτες δε μπορούν να γίνουν όλοι, ο ηγέτης είναι ξεχωριστός, ηγέτης γίνεται αυτός που ρισκάρει αλλά κερδίζει κιόλας. Σε κανένα βιβλίο δε λέει τι γίνεται με εκείνον που τελικά προσπαθεί αλλά δεν τα καταφέρνει. Κανείς δε μιλάει για αυτόν που ρισκάρει αλλά χάνει. Αυτός πάντα λείπει από το παραμύθι που τους μάθαν στο σχολείο, και πάντα ο ιππότης σκοτώνει το δράκο. Ποτέ δεν αναρωτήθηκαν πως ο δράκος έγινε τόσο τρομερός, ώστε να θέλει να τον σκοτώσει ο ιππότης, και πόσους ιππότες είχε σκοτώσει πριν από αυτόν. Σου λένε να μη φοβάσαι να ονειρεύεσαι να κυνηγάς τα όνειρα σου, με οποιοδήποτε κόστος, αλλά δε σου λένε τι θα γίνει άμα πέσεις.

Η κουλτούρα της αγοράς είναι ισοπεδωτική και προσπαθεί να κάνει την καλύτερη διαχείριση υλικού. Ωθεί τους πάντες να ποντάρουν στην ματαιοδοξία τους, να προσπαθήσουν και να αφήσουν κάτι πίσω τους, κάτι που θα σημαίνει πρόοδο για όλους. Οι ικανοί θα τα καταφέρουν και θα γράψουν το όνομα τους στο βιβλίο της ιστορίας. Οι υπόλοιποι θα μάθουν με το δύσκολο τρόπο ότι δεν είναι όλοι για μεγάλα πράγματα. Ότι έπρεπε να είχαν συμβιβαστεί και τώρα φοβούνται μέχρι και να ελπίζουν, όχι να

ονειρευτούν, κρυμμένοι και τσακισμένοι χωρίς καμία αναφορά στην προσπάθεια τους, που έβαλε υποθήκη το μέλλον τους. Το σύστημα έχει πάρει τα μέγιστα, αφού όλοι δώσανε τον καλύτερο εαυτό τους, οι καθηγητές, άθελα τους, το εξυπηρετούν μνημονεύοντας τις μεγάλες επιτυχίες του, θέλοντας να χαθούν στη λήθη οι ιππότες που δεν κατάφεραν να σκοτώσουνε το δράκο. 

Μάλλον θα πρέπει ο καθένας να μάθει να μετράει τις δυνάμεις του. Να μάθει να βάζει μεσοπρόθεσμους στόχους για να φτάσει στο όνειρο. Στόχους εφικτούς και μονοπάτια τα οποία να είναι ξεκάθαρα. Αλλά πάνω από όλα ότι και να κάνουμε στη ζωή μας να είμαστε σίγουροι ότι είναι επιλογή μας. Ότι εμείς το διαλέξαμε και δε μας το έχουν επιβάλλει. Πρέπει να μπορούμε να κοιτάξουμε πίσω τη ζωή μας και να μην έχουμε να μετανιώσουμε για τίποτα. Όχι γιατί όλα πήγαν καλά, αλλά γιατί όλα πήγαν όπως θέλαμε να πάνε, και ακόμα και αν δεν καταφέραμε να φτάσουμε στο στόχο δε μας απασχολεί, γιατί εμείς το κάναμε για την ευχαρίστηση τη δική μας, την ικανοποίηση του ταξιδιού. Έτσι μόνο θα μπορέσουμε να βγούμε πιο δυνατοί από μία αποτυχία. Όταν ξέρουμε ότι παρόλο που δε φτάσαμε στην Ιθάκη αυτό που θέλαμε ήταν να περάσουμε από τις σειρήνες και τον Πολύφημο. Έτσι μόνο θα μπορέσουμε να νιώσουμε την απόλυτη επιτυχία. Όταν ξέρουμε ότι πετύχαμε σε αυτό που πραγματικά σήμαινε την Ιθάκη για εμάς. Αυτή είναι η τρομερή συνεισφορά της πειθούς στην κοινωνία των ανθρώπων. Είναι μεγάλο πράγμα για ένα γονιό να μπορεί να εξηγήσει στο εύπλαστο μυαλό ενός μικρού παιδιού τι είναι σωστό να κάνει, αλλά να το αφήνει να παίρνει μόνο του τις αποφάσεις του έστω και αν διαφωνεί με αυτές. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι, και για κάποιους λόγους με τις επιλογές που κάναμε, πετύχαμε ή αποτύχαμε. Αυτό δε σημαίνει ότι κρατάμε τη μυστική συνταγή για τίποτα από τα δύο. Ο καθένας έχει τη δική του, μέσα του, και τη χρησιμοποιεί όπως νομίζει. Οι υπόλοιποι είμαστε εδώ για να συμβουλεύουμε, αλλά και να στηρίζουμε τις αποφάσεις είτε συμφωνούμε είτε όχι. Κοιτάζοντας γύρω μας θα καταλάβουμε ότι ένας Ντίνος ή ένας Κώστας μπορεί να βρίσκονται οπουδήποτε. Ακόμα και μέσα μας.

Ένας οξύς παρατεταμένος ήχος γέμισε το δωμάτιο. Το ρολόι στο κομοδίνο έδειχνε 7 ακριβώς. Ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος σηκώθηκε νωχελικά από το κρεβάτι, ντύθηκε, έπλυνε τα δόντια και το πρόσωπο του, πήρε ένα τετράδιο και ένα στυλό έδωσε ένα βιαστικό φιλί στη μητέρα του, που τον περίμενε στην πόρτα, με το μπουφάν και τα κλειδιά του και έφυγε βιαστικά για το σχολείο. Τις δύο πρώτες ώρες έχει έκθεση και τη βαριέται, θα κάνει υπομονή μέχρι την πέμπτη ώρα που έχουν οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων που απολαμβάνει τόσο πολύ. Τι του ετοίμαζε η μοίρα για το μέλλον του;

My internship in Shanghai

It's around 5pm and I am sitting in the office trying to organize the thoughts in my mind. All this things that I want to do and don't know if I have the time to do them. It's natural to have this kind of thoughts since I am leaving China in less than a month.. Which places I haven't visited yet, which preparations I should make, when I should start counting days to leave, I should send some things by mail, I should confirm my ticket. Too many thoughts about the finish line of my internship, but what about the time that i have passed here?

It was more than a year ago when I applied for an internship in China. Actually I didn't chose the internship. The internship chose me. When i was reviewing my potential future working environments I knew that i didn't have any luck applying for other positions. I was 35th in the row and the offers where just 10. So I had eyes only for China. A place so far away from the western civilization and for so long; 6 months seemed like a century compared to the 1-3 month duration of the other offers... These seemed to be the ''disadvantages'' of this internship and at the same time the reason that I had chances to get it.

I stood up for the chinese offer that was the only one left and some months later (after a delayed reply... and 35 minutes interview) I was packing for China. No one believed that i was actually going to do that. Not even me... I hadn't realized yet. This is a special way for me to take decisions. I never sa no to a challenge and when the time comes I face it... and in some way I always get throug it! I was in China at the airport, waiting for the delayed intern that was supposed to pick me up. I was staring all these Chinese passing by me, all these signs in Chinese and the feeling was so different. The apartment, new people, new faces, just coming back from work, tired with no mood for chit chat and small talk; the subway, people pushing one to an other squeezing trying to fit in the train; people spitting and this traffic jam, the constant beeping in my earsand the drivers that didn't pay attention to anyone... That was my first impression. I got lost the first day that I tried to go to work alone, so I found the chance to explore Shanghai under the rain. I was lost in a city of 25 million people, one of the biggest cities in the world and it seemed magic! No one I could speak to, and understand me, or have the confidence to speak english to me, and all of them rushing and speaking a language that I couldn't even recognize a word, only sounds.

Now I am sitting in my office thinking what a good time I had; my trip in Nanjing, my trip to Hangzhou, Hong Kong these water towns, but most of all the people that i met here. Shanghai is rapidly developing with people from all over the world; people that are fresh in a new environment and are trying to find their way; the perfect conditions to meet a new person! It was really out of my expectations to meet this combination of different personalities, trying to analyze the cultural differences and different reactions in the same situation. I came here determined to put up with everything new, everything strange, and try to compromise in every way. In my apartment, when i had 9 roommates, in my job when I heard unreasonable things, even my personal life when i faced their different - for me- behavior. I put up with the fact that i couldn't express myself as I wanted when I wanted, with the reallity that i couldn't have Xmas with my family and my friends, that i was in a country that didn't even celebrate Xmas and I will have to stay here during Easter too.

At last I decided that besides compromising I could get a step farther. Start influencing my environment. Show my own characteristics, I was glad to be the first to do ''free hugs'' in Shanghai, to do hitch hiking to Nanjing (400 km) and in general try to show a different way of thinking to the people surrounding me according my personality and character. I took a lot from this experience that i thought that wouldn't be included in the general term of ''knowing a different culture'' that i used and gave what I could.

The reasons that everyone didn't want to come here and the reasons that I convinced my self that i should, were the reasons of which I benefited. Now 6 months are not enough to explore China in all different ways, I don't know if I have been completly accepted by this culture, but I sure feel like I home now. And believe me opportunities that you have here there are nowhere else in the world and the reasons to come more than I could imagine. Now I kind of speak Chinese and have a tatu which says 友谊高于一切

Spring outgoing 2008

It's springtime and as it was expected IAESTE trip was a fact! It was 19 of May when we gathered in front of our office to start our small adventure. A bit later than scheduled, since we had late arrivals at the meeting point... some of the people really sleepy, some of the people in a rush, some others a bit frustrated because of the delay but the coordinators ready to welcome all the newcomers.

We departed at 10 o'clock heading at Hainang. First stop was in Yan Guan Ancient City a bit later than expected.. as you alla can imagine... It was slightly raining but this was not a reason for the most of us to ruin our mood. We had a good rest after a short introdution, on our way there, so we had energy to spend, explore the ancient city dressed up with traditional Chinese clothes and not only. After taking the necessary pictures and having tofu (it really stinks in an actual way) for lunch, we headed to the hotel to settle down and take a shower. A while later it was dinner time and the entire group enjoyed the luxurious hotel cuisine, and especially the ones that were not really fun of tofu, and felt kind of ''empty'' after lunch...
We  decided to take a walk to Nanbei Lake by night while we had already arranged to take a tour around the lake early in the morning too. We walked and talked, chasing our few chances to find a bar in the middle of nowhere and there it was! We felt relieved and satisfied for our blind trust to our insticts, because of an almost ruined KTV (karaoke - place which alwayw excites chinese people) that we found by the lake, ready to host us with some beers and old traditional song, sang by middle-aged in the background..  The ''overnighters'' sat outside, on the balcony, just above the lake, when the ''early sleepers'' took their way back to the hotel. The breeze felt wonderful by the lake.. After couple of beers we left the already abandoned place and we went to rest to our comfortable rooms.

The breakfast was ready on time, served at 7 to the early birds that were ready to start their new day with the morning-tour to Nanbei Lake. They told me it was beautiful... (I was the one of the two that were sleeping) and after they came back we checked out and headed to the Tide park. The tide (a unique natural phenomenon as it was called) was not on time, so we found the chance to climb down, approach the sea and explore the properties and the attitude of the mud over there, something that was forbidden. After the tide came, we left and went to lunch. It was our last stop before our return back home. We ate, took our last group photos, thanked the locals for their hospitality, which were really excited with us, european guys, visiting them and were hugging and taking pictures with us, and departed. After 3 hours our trip was over. We were back in Shanghai.

Χαρακτηριστικά αυξημένης ευφυΐας – διάγνωση – αξιοποίηση της – παρενέργειες

Έννοια της ευφυΐας – διαχωρισμός και αναγνώριση ευφυών μονάδων

Ως ευφυΐα ορίζεται η υπολογιστική ικανότητα αλλά και η ευκολία διεκπεραίωσης νοητικών διεργασιών από τον (ανθρώπινο) νου. Το μέγεθος αυτό είναι πολυδιάστατο και λειτουργεί σε πολλά επίπεδα, ενώ οι αποκρίσεις του νου, και κατ’ επέκταση η ευφυΐα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, ενδογενείς και εξωγενείς.  
Η ευφυΐα είναι πολυεπίπεδη, και φαίνεται από τις πιο απλές διεργασίες μέχρι και τις πιο πολύπλοκες. Όσον αφορά τις σχετικά πιο απλές διεργασίες, ο διαχωρισμός από έναν κοινό νου σε σχέση με έναν ευφυή, γίνεται βάση της ευκολίας της απορρόφησης των δεδομένων, της ταχύτητας επεξεργασίας τους και τη μεταβολή τους σε πληροφορία, ενώ σαφής διαφοροποίηση διαφαίνεται και στο πλήθος των ερεθισμάτων που μπορεί να επεξεργαστεί ένας νους ταυτόχρονα, στο συνειδητό αλλά και το υποσυνείδητο του. Όσον αφορά τις πιο πολύπλοκες διεργασίες ο ευφυής νους ξεχωρίζει από τον κοινό λόγω των περισσότερων και ποιοτικότερων διεργασιών επεξεργασίας των δεδομένων που λαμβάνουν χώρα στον πρώτο, της μεγαλύτερης υπολογιστικής ικανότητας αυτού, του αναδρομικού τρόπου σκέψης που μπορεί να αναπτύξει και τελικά την ποιοτικότερη, ταχύτερη και αποτελεσματικότερη περάτωση της πολύπλοκης διεργασίας σε αντίθεση με έναν κοινό νου.  
Εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι στην περίπτωση απλών διεργασιών είναι πολύ δύσκολο για έναν κοινό νου να εντοπίσει έναν πιο ανεπτυγμένο γιατί και οι δύο κατηγορίες περατώνουν τη διεργασία, ενώ η ποιοτική διαφορά δεν είναι άμεσα αντιληπτή στις περισσότερες των περιπτώσεων, όπου δε χρειάζεται άμεση αξιολόγηση των ερεθισμάτων και διεξαγωγή αποτελεσμάτων. Από την άλλη σε πιο πολύπλοκες διεργασίες η διττή μορφή του αποτελέσματος κάνει πιο εύκολο για έναν κοινό νου να εντοπίσει έναν πιο ανεπτυγμένο λόγω του γεγονότος ότι ο πρώτος δεν περατώνει την διεργασία σε αντίθεση με τον δεύτερο. Και στις δύο περιπτώσεις που προαναφέραμε, ένας ευφυής νους έχει μεγαλύτερη ευχέρεια στην αναγνώριση του επιπέδου των υπόλοιπων στο περιβάλλον του αξιολογώντας τις σωματικές αντιδράσεις των φορέων τους, που αποτελεί την απόκριση στα ερεθίσματα που έχουν λάβει, αλλά και με την αναγνώριση των παραμέτρων που έχουν λάβει υπ’ όψιν τους στην ανάλυση τους, και κατ’ επέκταση στις παρατηρήσεις τους, οι υπόλοιποι στο περιβάλλον του. Σε αυτό το επίπεδο της ανάλυσης πολλές φορές φαίνεται χρήσιμο σε έναν ανεπτυγμένο νου να εντοπίσει ομοιότητες σε αντιδράσεις ή στον τρόπο σκέψης των άλλων μονάδων, συγκριτικά με τη δική του ή άλλων τις οποίες έχει πάρει ως σημείο αναφοράς, ή έλλειψη αυτών για να μπορέσει να αποφανθεί για το επίπεδο της λειτουργίας αυτών. Μπορεί ακόμα με αναγωγή σε παρόμοιες αντιδράσεις μεγαλύτερης τάξης να εντοπίσει και μονάδες ακόμα μεγαλύτερης ευφυΐας χωρίς όμως να μπορεί να κατανοήσει επακριβώς το βάθος και το εύρος των διεργασιών που λαμβάνουν χώρα στο νου αυτό. 
Εδώ θα δώσουμε ένα παράδειγμα για κάνουμε πιο κατανοητά όσα αναφέραμε πιο πάνω. Όταν έχουμε ένα σύνολο μονάδων να ανταλλάσουν δεδομένα, είτε σε μια πρώτη γνωριμία αυτών είτε κατά τη διάρκεια μιας τυπικής συζήτησης, ένας κοινός νους διαφέρει σημαντικά στην απόκριση του από έναν πιο ευφυή. Στον κοινό νου είναι εύκολο να παρακολουθήσει και να επεξεργαστεί συγκεκριμένο όγκο δεδομένων οπότε αυτόματα δίνει έμφαση μόνο στα ερεθίσματα τα οποία έχει εκ των προτέρων αξιολογήσει ως σημαντικά για αυτόν, ή γίνουν σημαντικά στην πορεία και τα απομονώνουν, ενώ τα υπόλοιπα δεδομένα τα αντιμετωπίζει ως θόρυβο, δηλαδή τα αποκλείει από τις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα και δεν μετατρέπονται ποτέ σε πληροφορία, ενώ αρκετές φορές δεν αποθηκεύονται ούτε καν σαν δεδομένα. Κάτω από τις ίδιες συνθήκες ένας ευφυέστερος νους έχει την πολυτέλεια να επεξεργάζεται μεγαλύτερο όγκο ερεθισμάτων στον ίδιο χρόνο, ανάλογα με τη δική του υπολογιστική ικανότητα, με την ίδια ευκολία που ο κοινός νους επεξεργάζεται τον περιορισμένο όγκο όπως περιγράψαμε νωρίτερα, αυτό δίνει το πλεονέκτημα σε έναν ευφυή άνθρωπο να συλλέξει μεγαλύτερο όγκο δεδομένων με την επεξεργασία των οποίων αποκομίζει περισσότερη πληροφορία. Πληροφορία της οποίας αφού γίνει κοινωνός μαθαίνει να χρησιμοποιεί και να αξιολογεί οπότε την κατατάσσει σε πληροφορία υψηλής προτεραιότητας, περιορίζοντας έτσι τον θόρυβο. Γίνεται εύκολα κατανοητό λοιπόν ότι πιο ανεπτυγμένες μονάδες έχουν την δυνατότητα περιορισμού του θορύβου και διεύρυνσης της πληροφορίας που αποκομίζουν, η κάθε μια ανάλογα με τις δυνατότητες τις.  
Αυτός είναι ένας μηχανισμός ο οποίος λειτουργεί προσθετικά αναπτύσσοντας περαιτέρω την ικανότητα του νου. Αν λοιπόν ένας κοινός νους αποκομίζει πληροφορία μιας τάξης μεγέθους, ενώ ένας ευφυής, πληροφορία μεγαλύτερης τάξης μεγέθους, αναπόφευκτα μετά από κάποιο πλήθος παρόμοιων διεργασιών καταλαβαίνουμε ότι το χάσμα στο μέγεθος της πληροφορίας μεταξύ των δύο μονάδων αυξάνεται ραγδαία, ενώ κατά την διάρκεια της διαδικασίας αυτής η πιο ανεπτυγμένη μονάδα έχει παράξει έργο μεγαλύτερης τάξης και έχει υποστεί και την ανάλογη εξέλιξη, ενεργοποιώντας καινούριους νευρώνες ή μετακινώντας τους ήδη υπάρχοντες, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω διεύρυνση της νοητικής του απόστασης από τον κοινό νου. Από την άλλη καταλαβαίνουμε επίσης ότι αν ένας ανεπτυγμένος εγκέφαλος δεν μπαίνει στην διαδικασία να παράγει έργο και να επεξεργάζεται δεδομένα, παρόλο που του είναι σχετικά πιο εύκολο, δε σημαίνει ότι θα συνεχίσει να έχει νοητική ανωτερότητα αφού δεν την καλλιεργεί. Επίσης ένας κοινός νους ο οποίος είναι διατεθειμένος να καταπονηθεί περισσότερο, και παρόλο που του είναι πιο δύσκολο, προσπαθήσει να επεξεργαστεί παρόμοιο όγκο δεδομένων με έναν πιο ανεπτυγμένο νου έχει μακροπρόθεσμα τη δυνατότητα να ανέβει τάξη. Κάνοντας κανείς το συνειρμό καταλαβαίνει ότι όταν ένας ήδη ανεπτυγμένος νους μπει σε διαδικασίες καταπόνησης και παραγωγής έργου μεγαλύτερης τάξης, τότε έχει ταχύτερη εξέλιξη και γίνεται όλο και πιο αποτελεσματικός. Για αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουμε ότι οι δυνατότητες του νου δεν είναι περιορισμένες αλλά μεταβάλλονται δυναμικά, να καταλάβουμε τι κερδίζουμε με την εξέλιξη τους και για πιο λόγο θα πρέπει να την επιδιώκουμε για το όφελος το δικό μας αλλά και τις ανθρωπότητας στην οποία μπορούμε να προσφέρουμε. 
Στην περίπτωση που ο εγκέφαλος μπει σε διαδικασία να επεξεργαστεί μεγαλύτερο όγκο δεδομένων από αυτόν που αντέχει η υπολογιστική του ικανότητα τη δεδομένη στιγμή, υπάρχει το ενδεχόμενο να περάσει σε απλοποιήσεις των δεδομένων έτσι ώστε ο όγκος τους να περιοριστεί κάτω από τα όρια των ικανοτήτων της μονάδας. Έτσι γίνεται απαλοιφή κάποιων παραμέτρων, διαδικασία κατά την οποία υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθεί ζωτική πληροφορία για την έκβαση της διεργασίας, και έτσι να έχουμε λανθασμένη περάτωση και κατάληξη σε λάθος συμπέρασμα. Είναι μεγάλη τέχνη το να μπορεί να απλοποιεί κάποιος τα δεδομένα που προσλαμβάνει χωρίς να χάνεται η αλληλουχία της πληροφορίας, ενώ η λανθασμένη εντύπωση κάποιου ότι μπορεί να το κάνει, θα αποβεί μοιραία για τις εκτιμήσεις του. Σε τέτοιες διαδικασίες οφείλονται φαινόμενα κατά τα οποία παρατηρούμε την πλειοψηφία να βγάζει τα ίδια συμπεράσματα από μία υπόθεση ενώ μια μικρή μειοψηφία που διαφοροποιείται να είναι και πιο σωστή στις εκτιμήσεις της. Η μικρή μειοψηφία που έχει αυξημένη νοημοσύνη (στατιστικά οι άνθρωποι με αυξημένοι νοημοσύνη είναι λιγότεροι) μπορεί να επεξεργαστεί ολόκληρο το φάσμα των ερεθισμάτων, λαμβάνει υπ’ όψιν της περισσότερες παραμέτρους, αποκομίζει περισσότερα δεδομένα, τα οποία αναλύει ποιοτικότερα, οπότε και η πληροφορία αυξάνεται περιορίζοντας το θόρυβο άρα κάνει και καλύτερη εκτίμηση του αποτελέσματος. Ενώ η πλειοψηφία με τον κοινό νου περνά σε απλοποιήσεις που σπάνε την αλληλουχία της πληροφορίας, χάνει δηλαδή πολύτιμα δεδομένα ‘’χαρακτηρίζοντας’’ τα ως θόρυβο, και όσο νωρίτερα πέσει στο συλλογιστικό ολίσθημα αυτό τόσο μεγαλύτερη θα είναι η απόκλιση της από το σωστό αποτέλεσμα, αφού ένα λάθος στην αρχή της συλλογιστικής πορείας αυξάνεται σταδιακά κατά τη διάρκεια της διαδικασίας (εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουμε επίσης ότι ένας κοινός νους είναι πιο επιρρεπής στο να ακολουθήσει τη μάζα είτε απορρίπτοντας τους δικούς του υπολογισμούς είτε αφήνοντας τους στη μέση, ενώ μια ευφυέστερη μονάδα είναι μεθοδικότερη με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και είναι πιο πιθανό να εμείνει στα αποτελέσματα της παρά το γεγονός ότι μειοψηφεί), έτσι αναπόφευκτα οδηγείται σε εσφαλμένο αποτέλεσμα.  
Με χρήση της πληροφορίας που παραθέτουμε εδώ μπορεί κάποιος να κάνει το διαχωρισμό ενός κοινού νου με κάποιον που είναι πιο ανεπτυγμένος, ενώ μπορούμε να εξηγήσουμε και μερικά τις διαφορετικές αντιδράσεις διαφορετικών μονάδων στα ίδια ερεθίσματα. Φαίνεται ακόμα ότι δύο εγκέφαλοι με διαφορετικά νοητικά επίπεδα είναι παρόμοια με υπολογιστές που έχουν επεξεργαστή, μνήμη και σκληρό δίσκο διαφορετικών δυνατοτήτων. Μόνο που στην περίπτωση των ανθρώπων και του εγκεφάλου οι δυνατότητες είναι κάτι δυναμικό και μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου. Στη συνέχεια θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε κάποιους από τους τομείς δραστηριοποίησης του εγκεφάλου μιας και η ευφυΐα είναι πολυεπίπεδη όπως προαναφέραμε. Είναι κάτι σφαιρικότερο που έχει να κάνει με την κατανόηση, την επεξεργασία και τον συνυπολογισμό δεδομένων, την ευρηματικότητα, αλλά και την εξέλιξη. Δεν έχει να κάνει με την δεξιότητα σε ένα συγκεκριμένο πεδίο δραστηριοποίησης, αλλά βοηθάει στην ανάπτυξη της ικανότητας σε όλα τα πεδία, σε άλλο περισσότερο και σε άλλο λιγότερο, ανάλογα με τις απαιτήσεις του εκάστοτε πεδίου. 

Ευνοϊκά πεδία δραστηριοποίησης ευφυών μονάδων 

Ένα πολύ ευρύ πεδίο δραστηριοποίησης του νου, πεδίο στο οποίο βλέπουμε σαφή διαχωρισμό ενός κοινού νου από έναν ανεπτυγμένο, είναι η κριτική ικανότητα. Η κριτική ικανότητα έχει περισσότερες υποκατηγορίες αφού κρίση χρειάζεται για την αξιολόγηση ενός αποτελέσματος, κρίση χρειάζεται για την επιλογή σωστών αποφάσεων, ενώ η κρίση βοηθάει και στην αντίληψη, είτε αυτή είναι αποτύπωση του χώρου είτε αυτή είναι κατανόηση των ερεθισμάτων που εκπέμπει κάποιος. 
Για την αξιολόγηση ενός αποτελέσματος και ίσως την βελτίωση αυτού πρέπει να έχουμε έναν υπεραναλυτικό τρόπο σκέψης, ο οποίος θα έχει την ικανότητα να κατακερματίζει το συνολικό αποτέλεσμα σε επιμέρους ερεθίσματα, να τα αποδίδει στο αίτιο που τα προκάλεσε και μετά να τα αξιολογεί, αντιλαμβανόμενο ότι δεν λειτουργούν αυτόνομα αλλά σε σύνθεση με τα υπόλοιπα ερεθίσματα. Με αυτό τον τρόπο εντοπίζει την πηγή των ευχάριστων, των αδιάφορων αλλά και των δυσάρεστων ερεθισμάτων και αρχικά μπορεί να τα μεταβάλλει, αναλογιζόμενος το πώς θα λειτουργεί το σύνολο σε υπέρθεση, ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα, όπως επίσης αποθηκεύει τον τύπο του ερεθίσματος, το αποτέλεσμα του, τη λειτουργία του στη συγκεκριμένη δομή και με αυτό τον τρόπο μπορεί να το επαναλάβει ή και να το εξελίξει, αφού έχει πάρει ήδη την κεντρική ιδέα, για μελλοντική χρήση. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι σε αυτή τη διαδικασία υπάρχει μεγάλο φόρτο εργασίας αφού πρέπει πρώτα ο νους να λειτουργήσει αναλύοντας το κάθε ερέθισμα ξεχωριστά, αφού τα διαχωρίσει, και να τα αξιολογήσει στη λειτουργία τους σε σύνθεση, αφού τα αποδώσει στις πηγές τους, ενώ για τη μεταβολή του αποτελέσματος προς μια επιθυμητή κατεύθυνση πρέπει να συνυπολογίσει την αλληλεπίδραση των αλλαγών με τα υπόλοιπα ερεθίσματα, των στοιχείων που χάθηκαν αλλά και αυτών που προστέθηκαν, και την διαφοροποίηση του αποτελέσματος από την προηγούμενη κατάσταση του. Είναι πολύπλοκες διεργασίες στις οποίες εύκολα κανείς καταλαβαίνει γιατί ένας ευφυής νους μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα από έναν κοινό. 
Όσον αφορά την κρίση, ως γνώμονα για τη λήψη αποφάσεων ή την χάραξη στρατηγικής, η διεργασία θεωρείται λιγότερο πολύπλοκη αλλά απαιτεί διαχείριση μεγαλύτερου όγκου πληροφορίας. Και αυτό γιατί πρέπει για κάθε εναλλακτική που διαθέτεις να προβλέπεις την συμπεριφορά του περιβάλλοντος στο οποίο δρας, και μάλιστα όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα. Είναι όπως το σκάκι, προσπαθείς με βάση όλες τις εναλλακτικές κινήσεις που έχεις να προβλέψεις τις επόμενες κινήσεις του αντιπάλου, και όσο πιο δυνατό μυαλό τόσο περισσότερες μελλοντικές κινήσεις μπορείς να επεξεργαστείς.  
Η αντίληψη χρησιμοποιεί παρόμοιες διεργασίες με αυτές που αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο, μόνο που επικεντρώνεται σε ερεθίσματα του παρόντος και εμβαθύνει εκεί αφού δε χρειάζεται να κάνει ανάλυση σε βάθος χρόνου. Η αποτύπωση του χώρου έχει να κάνει κυρίως με τον συνυπολογισμό των χρωμάτων και της διαβάθμισης τους, της φαινομενικής απόστασης, ταχύτητας, κίνησης ή και επιτάχυνσης των αντικειμένων, του ίσκιου και τις γωνίας αυτού, της ώρας, των πηγών φωτός, των ήχων, του αέρα, της οσμής, της υφής των αντικειμένων και οποιουδήποτε άλλου ερεθίσματος μπορεί να αποτελέσει πληροφορία μετά από επεξεργασία, και να βοηθάει στην καλύτερη αποτύπωση του χώρου και όσον λαμβάνουν χώρα σε αυτόν. Όσον αφορά την αντίληψη των ερεθισμάτων που εκπέμπει μια μονάδα στο χώρο, πρέπει να συνυπολογίσουμε πέρα από τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά που ενδεχομένως να παίζουν κάποιο ρόλο και την οπτική γωνία κάτω από την οποία η μονάδα εκπέμπει τα ερεθίσματα αυτά, αλλά και αντιδράσεις του πομπού αλλά και του περιβάλλοντος που προκαλούν για να τα μετατρέψουμε σε πληροφορία. Για παράδειγμα θα πρέπει κατά τη διάρκεια μιας κουβέντας ο λήπτης να λάβει υπ’ όψιν του πέρα από το πρώτο επίπεδο (το προφανές) που αποτελείται από τα λόγια που επιλέγει να μεταδώσει ο πομπός, σε δεύτερο επίπεδο τι υποδηλώνουν οι κινήσεις του αλλά και οι αντιδράσεις όσων τον ακούν, βάση της γλώσσας του σώματος, ενώ σε τρίτο επίπεδο τι σκέφτεται, κάτω από πιο πρίσμα εκπέμπει αυτά τα ερεθίσματα και τι προσπαθεί να πετύχει με αυτό. Προσπαθώντας να κατανοήσουμε τι πρόκειται να πετύχει ο πομπός με τα δεδομένα που θέλει να διανείμει, θα κάνουμε και κάποια ανάλυση σε κάποιο βάθος χρόνου, όμως η ανάλυση αυτή τις περισσότερες φορές είναι πιο βραχυπρόθεσμη και δε χρειάζεται να γίνει σε πολύ μεγάλο βάθος, γιατί συνήθως είναι πιο προφανές. Αυτού του τύπου οι διεργασίες είναι ποιοτικότερες κατά κάποιο τρόπο από αυτές που περιγράφηκαν στην προηγούμενη παράγραφο, γιατί φτάνουν σε αναλύσεις ανώτερου επιπέδου, θυσιάζοντας όμως σε χρονικό βάθος. Οι διαδικασίες αξιολόγησης που περιγράψαμε είναι τελείως διαφορετικές αφού εμπεριέχουν και την απομόνωση των ερεθισμάτων και του αποτελέσματος αυτών όταν λειτουργούν σε υπέρθεση κάτι που είναι πολύ δύσκολο. 
Κατανοούμε φυσικά ότι όταν ένας νους χρησιμοποιεί την κριτική του ικανότητα μπορεί να χρησιμοποιεί διεργασίες που περιγράφηκαν σε μια από τις παραπάνω παραγράφους ή και συνδυασμό αυτών. Όπως επίσης καταλαβαίνουμε ότι μια μονάδα μπορεί να είναι πιο αποδοτική σε κάποιες διεργασίες απ’ ότι είναι σε άλλες, ανάλογα με την εξάσκηση – εξειδίκευση που ενδεχομένως να έχει υποστεί. Όπως έχουμε ήδη αναλύσει η ευφυΐα είναι κάτι το οποίο μεταβάλλεται με την εξάσκηση και διαμορφώνεται από τη γνώση και την εμπειρία, οπότε ένας λιγότερο ευφυής νους είναι δυνατό να είναι πιο αποδοτικός σε κάποιες διεργασίες από έναν ευφυέστερο. Η κριτική ικανότητα στο σύνολο της θεωρούμε ότι είναι από τα πιο χρήσιμα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν έναν ανεπτυγμένο νου από έναν κοινό. 
Άλλο χαρακτηριστικό που διαχωρίζει έναν κοινό από έναν ευφυή νου είναι η ταχύτητα υπολογισμού. Η ταχύτητα υπολογισμού αναφέρεται στην ικανότητα να προσλαμβάνει ο εγκέφαλος τα δεδομένα και να τα μετατρέπει σε πληροφορία στο μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα, ενώ εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι σχετίζεται άμεσα και με τα αντανακλαστικά του ανθρώπου. Είναι πολλές οι περιπτώσεις όπου οι διεργασίες του εγκεφάλου, είτε αυτές που περιγράψαμε είτε άλλες, πρέπει να γίνουν μέσα σε στενά χρονικά περιθώρια για να έχουν νόημα για τον σκοπό που θέλουμε να πετύχουμε και πολλές φορές και κάτω από ειδικές συνθήκες πίεσης. Όπως θα παρατηρήσουμε και παρακάτω οι αποκρίσεις του νου δεν είναι πάντοτε ίδιες αφού εξαρτώνται και από ενδογενείς αλλά και εξωγενείς παράγοντες. Η ικανότητα για πολύ γρήγορη σκέψη, αποτύπωση και λήψη αποφάσεων ακόμα και κάτω από αντίξοες, για τη μονάδα, συνθήκες είναι πολύ χρήσιμη πολλές φορές και συμπληρώνει τη νοητική ικανότητα του νου, ενώ μπορεί να διαχωρίσει τους ευφυείς ανθρώπους από τους κοινούς. 
Ακόμα, σπουδαίο χαρακτηριστικό αποτελεί και η σύνθεση πληροφοριών. Έχει αναφερθεί ήδη ως επιμέρους διεργασία αρκετές φορές στα όσα έχουμε παρουσιάσει μέχρι τώρα, πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι αποτελεί τη βασική λειτουργία που μας επιτρέπει να δημιουργούμε πληροφορίες υψηλότερου επιπέδου, δηλαδή να βλέπουμε και πίσω από τα προφανή. Μια από τις πτυχές της σύνθεσης έχει να κάνει και με τη φαντασία. Η φαντασία συνδυάζει πληροφορία που είναι αποθηκευμένη στον εγκέφαλο και είτε δημιουργεί καταστάσεις που προκαλούν τα επιθυμητά αποτελέσματα είτε βρίσκει ομοιότητες και διαφορές σε αποθηκευμένα μοντέλα, κάνοντας δυνατή τη χρήση αυτών και των αποτελεσμάτων τους, ακόμα και σε περιπτώσεις στις οποίες δεν αναφέρονται, αν κρίνεται ότι ταιριάζουν. Τέλος η φαντασία έχει σε μεγάλο μέρος να κάνει και με την πρόβλεψη των μελλοντικών καταστάσεων όσον αφορά την κριτική ικανότητα την οποία περιγράψαμε προηγουμένως. Η φαντασία προϋποθέτει εμπειρία, βιώματα και γνώσεις, τα οποία θα έχει αποθηκεύσει ο εγκέφαλος σαν πληροφορία, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό χρειάζεται να τα ανακτήσει και να τα συνθέσει για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Πιο ανεπτυγμένες μονάδες καταφέρνουν να εφαρμόσουν μοντέλα και θεωρίες φυσικής, άλγεβρας, γεωμετρίας, χημείας και άλλων επιστημών στην καθημερινότητα τους για τη διεξαγωγή συμπερασμάτων.   

Συνθήκες που ευνοούν – αναστέλλουν νοητικές διεργασίες 

Η απόκριση του ίδιου εγκεφάλου μπορεί να διαφέρει στα ίδια ερεθίσματα όταν βρεθεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, σε διαφορετικό περιβάλλον. Υπάρχουν στοιχεία τα οποία βοηθάνε - ευνοούν τον εγκέφαλο στην λειτουργία του και άλλα που τον παρεμποδίζουν. Θετική συνεισφορά έχουν τα φυσιολογικά επίπεδα οξυγόνωσης στον εγκέφαλο όπως και σκευάσματα που παρέχουν άμεσα ενέργεια, όπως είναι η ζάχαρη, η σοκολάτα κλπ. Γιατί διεγείρουν τους νευρώνες φέρνοντας τους  σε κρίσιμη κατάσταση για να δεχτούν τα εξωτερικά ερεθίσματα, όπως επίσης ευνοϊκά λειτουργεί και η εξάσκηση σε κάποιες διεργασίες, αφού ο εγκέφαλος μαθαίνει να τις αντιμετωπίζει μηχανικά μέσα από το θυμικό και συνεισφέρει περαιτέρω μόνο σε κρίσιμές στιγμές της διαδικασίας που διαφοροποιούνται η μία από την άλλη. Στον αντίποδα ανασταλτικά λειτουργούν δύο ειδών παράγοντες. Το πρώτο είδος καταστέλλει τη λειτουργία του εγκεφάλου, φυσικά ή τεχνητά (χαμηλά επίπεδα οξυγόνωσης, νύστα, ηρεμιστικά, ναρκωτικά, απραξία κλπ), κάτι που δυσκολεύει την άμεση διέγερση των νευρώνων και παρουσιάζει μεγάλη χρονική απόκλιση στην απόκριση της μονάδας, ενώ το δεύτερο είδος ευθύνεται για την μείωση της διαθέσιμης υπολογιστικής ισχύος του νου δεσμεύοντας ένα κομμάτι της, λειτουργώντας σαν αντιπερισπασμός (ασυνήθιστες συνθήκες πίεσης, θερμοκρασίας, κούραση, πόνος, κατανάλωση τσίχλας, άγχος κλπ).  
Καταλαβαίνουμε ότι κάποιος πιο ευφυής μπορεί να αναλύσει με μεγαλύτερη πληθώρα τρόπων, μεγαλύτερο όγκο δεδομένων, με μεγαλύτερη ταχύτητα στους συνειρμούς του, να φέρει εις πέρας πιο πολύπλοκες διεργασίες και να έχει καλύτερη αντίληψη και κριτική ικανότητα. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι ένας λιγότερο ευφυής νους δε μπορεί να είναι πιο κοντά στην αλήθεια μετά το πέρας της ανάλυσης του, κάτι που συμβαίνει εξαιτίας του τρόπου που ενδεχομένως να έχει επιλέξει και εξειδικευτεί να επεξεργάζεται δεδομένα. Ο συγκεκριμένος τρόπος μπορεί να παρουσιάζει προτερήματα στη συγκεκριμένη διαδικασία, κάτι όμως που δε μπορεί να γενικευτεί. Στατιστικά λοιπόν ένας πιο ευφυής νους θα είναι πιο κοντά στο σωστό αποτέλεσμα μετά το πέρας της ανάλυσης του αλλά δεν αποκλείεται τυχαία να έχουμε καλύτερη απόδοση από έναν λιγότερο ευφυή νου κατά περίπτωση. Εκεί στοχεύει και η σοφή παροιμία του λαού καλύτερα περισσότερα μυαλά από ένα. Ακόμα οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι ακόμα και αν περιγράψουμε μια διεργασία πολύ υψηλής τάξης, ακόμα και αν την κατανοήσει ένας κοινός νους δε σημαίνει ότι μπορεί να τη φέρει εις πέρας. Είναι σαν ένα εξελιγμένο λογισμικό με μεγάλες απαιτήσεις του οποίου έστω και αν κατανοούμε την λειτουργία ο υπολογιστής (επεξεργαστής – μνήμη) μας δεν το σηκώνει. 

Τροφή για σκέψη 
Υποθετικά μιλώντας, αν θεωρήσουμε ένα όν, μία ποσότητα, που να υπήρχε εξ αρχής του κόσμου, είχε τη δυνατότητα να βρίσκεται παντού ταυτόχρονα, είχε την υπολογιστική δύναμη να συλλέξει, να επεξεργαστεί και να αποθηκεύσει όλη την πληροφορία που αποκομίζει, και είχε την ικανότητα να τη συνθέσει με διεργασίες απείρως ανωτέρας τάξης μεγέθους από όσες έχουμε δει και αναλύσει τότε θα είχαμε μια οντότητα η οποία θα γνώριζε οτιδήποτε επρόκειτο να συμβεί βραχυπρόθεσμα και λαμβάνοντας αυτά τα αποτελέσματα ως ανατροφοδότηση θα μπορούσε να προβλέψει και μακροπρόθεσμα. Θα είχαμε λοιπόν έναν ανώτερο επεξεργαστή που θα είχε στην διάθεση του όλη τη γνώση του παρελθόντος και θα μπορούσε να ξέρει ότι επρόκειτο να συμβεί στο μέλλον. Θα μπορούσε, αναλύοντας τα ερεθίσματα που έχει ο καθένας από μας στο μυαλό του να καταλάβει τι σκέφτεται, τι πρόκειται να κάνει, πότε θα το κάνει, θα γνώριζε όλες τις δυνάμεις τις φύσης και πώς να τις χρησιμοποιεί, θα γνώριζε τη συμπεριφορά των υλικών, των ζώων, των έμψυχων, αλλά και των άψυχων, θα είχαμε ένα τέλειο ον που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει στο έπακρο της δυνατότητες του κόσμου στον οποίο ζούμε και θα είχε πλήρη κατανόηση αυτού.  
Για να μπορέσει το ανθρώπινο είδος να υποκαταστήσει αυτή την σημαντική έλλειψη σε πληροφορία, αλλά και την δυνατότητα ανάλυσης πεπερασμένου όγκου πληροφοριών που έχει η κάθε μονάδα ξεχωριστά, έχει εισάγει ένα μέγεθος το οποίο δεν έχει φυσική σημασία αλλά χρηστική αξία, χωρίς να είναι πάντοτε αξιόπιστο αλλά επιβεβαιώνεται όταν οι επαναλήψεις τείνουν στο άπειρο. Αυτό το μέγεθος δεν είναι άλλο από τις πιθανότητες. Είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι αν μπορούσαμε να ξέρουμε όλες τις δυνάμεις που δρουν μέσα σε μια κληρωτίδα κατά την διάρκεια της κλήρωσης, γνωρίζαμε το χρόνο της διεργασίας, τον αριθμό των ενδεχομένων, και την σειρά που εισάγονται στην κληρωτίδα τα ενδεχόμενα αυτά, γεγονότα τα οποία έχουν φυσικές τιμές, τις οποίες όμως εμείς δε γνωρίζουμε, θα ξέραμε το αποτέλεσμα της κλήρωσης, αν μπορούσαμε να συνδυάσουμε όλη αυτή την πληροφορία. Δηλαδή το αποτέλεσμα είναι ήδη προκαθορισμένο και οι νόμοι της φύσης το κάνουν μοναδικό, στα μάτια μας όμως, λόγο έλλειψης πληροφορίας τα ενδεχόμενα φαίνονται σχεδόν ισοπίθανα.  
Βασιζόμενοι σε όσα έχουμε πει πιο πάνω καταλαβαίνουμε ότι σε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα κάποιος ο οποίος θα γνώριζε τις περιβαλλοντικές συνθήκες, το χρόνο αντίδρασης του οδηγού, το χρόνο αντίδρασης του πεζού, τι περνά από το μυαλό τους τη δεδομένη στιγμή, τον τρόπο που θα αντιδράσουν, την ολισθηρότητα του δρόμου, την κατάσταση που βρίσκονται τα λάστιχα και τα φρένα του αυτοκινήτου, την ταχύτητα αυτού και άλλες πολλές πληροφορίες θα μπορούσε να προβλέψει το ατύχημα αυτό. Έτσι υπό κάποια έννοια υπάρχει η μοίρα και όλα είναι προδιαγεγραμμένα και εμείς απλά αρκεί να τα επιβεβαιώσουμε. 

Συνειρμικές σκέψεις – σύνθεση πληροφοριών, μοντέλων, εικασία 

Αν αναλογιστούμε ότι όλη η γνώση που κατέχει ολόκληρη η ανθρωπότητα στην ιστορία της μαζεμένη, δε συγκρίνεται με την γνώση που κατέχει ο Θεός, αφού κατέχει τη γνώση και όσων παραμένουν άγνωστα μέχρι τώρα στην ανθρωπότητα, αλλά και όσων συνέβησαν πριν την εμφάνιση του ανθρώπου, καταλαβαίνει κάποιος πόσες τάξεις μεγέθους κατώτερο ον είναι ο άνθρωπος, και θεωρούμε ότι ανάλογα τόσες τάξεις μεγέθους κατώτερη είναι και η υπολογιστική ικανότητα του.  
Αν παρατηρήσουμε ομοιότητες στο μοντέλο των ατόμων και της δομής τους με το μοντέλο του ηλιακού συστήματος, πλανήτες να περιστρέφονται γύρω από τον ήλιο σε σταθερές τροχιές, όπως τα ηλεκτρόνια γύρω από τον πυρήνα σε σταθερές στοιβάδες, ενώ έχουμε και παρουσία μετεωριτών και άλλων σωμάτων στο διαπλανητικό χώρο, αντίστοιχα με τα μικροσωματίδια όπως τα νετρίνα και τα quarks στον κενό χώρο του ατόμου. Αν μπορούμε λοιπόν να παρομοιάσουμε το ηλιακό σύστημα σαν ένα άτομο, και τον γαλαξία σαν ένα μόριο ή κύτταρο, τότε η σύνθεση όλων των γαλαξιών, το σύμπαν, μπορεί να σχηματίζει ανάλογα έναν οργανισμό. Μπορεί απλά να έχουμε την ίδια πατέντα να χρησιμοποιείται στον μικρόκοσμο και στη δομή του σύμπαντος κάτι που μπορεί να μας δώσει ενδεχόμενες πληροφορίες από παρατηρήσεις που έχουμε κάνει στο ένα για το άλλο, ή ακόμα περισσότερο να θεωρήσουμε ότι έχουν την ίδια λειτουργία και ότι είμαστε κομμάτι ενός ανώτερου οργανισμού.  
Τα έμψυχα όντα είναι σαν τα κύτταρα τα οποία αναπαράγονται, τρέφονται, αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και πεθαίνουν, συμβάλλοντας στην λειτουργία του οργανισμού, ενώ υπάρχουν οργανισμοί πολυσύνθετοι όπως είναι ο άνθρωπος αλλά και πολλοί πιο απλοί όπως οι μονοκύτταροι οργανισμοί. Ενώ τα άψυχα όντα είναι τα δομικά συστατικά των κυττάρων. Δεν ψάχνουμε να βρούμε ομοιότητες ένα προς ένα γιατί είμαστε οργανισμοί μεγαλύτερης τάξης στο μακρόκοσμο από αυτούς του μικροκόσμου, όπως καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει και αντιστοιχία ένα προς ένα με το ον ανωτέρας τάξης που ενδεχομένως να αποτελούμε, βλέπουμε όμως ομοιότητες που είναι καθ’ εικόνα μας και καθ’ ομοίωση μας. Σίγουρα στη φύση της αρέσει να μιμείται τον εαυτό της σε διαφορετικά μοντέλα.

POLITICAL JUSTICE IN HITLER’S GERMANY

Δημοκρατία, μια λέξη τόσο γνώριμη μα μια έννοια τόσο δύσκολη και τόσο απόμακρη. Έχουμε μεγαλώσει μέσα στις αγκάλες της αλλά γνωρίζουμε τόσο λίγα για αυτήν, ενώ την υπερασπιζόμαστε ακόμα λιγότερο. Δημοκρατία σημαίνει η διακυβέρνηση από τη θέληση της πλειοψηφίας αλλά συνάμα και ο σεβασμός στην άποψη των μειοψηφιών, σημαίνει σεβασμός στο συνάνθρωπο, στη προσωπικότητα και τις ιδιαιτερότητες του. Δημοκρατία σημαίνει ελευθερία βούλησης με μόνο περιορισμό την ελευθερία του πλησίον σου. Σε μια βαθειά δημοκρατική κοινωνία δε θα χωρούσε η βία. Η σύγκρουση θα γινόταν με επιχειρήματα, με θέσεις, με ιδέες και προτάσεις. Δυστυχώς όμως απέχουμε πολύ από μία τέτοια δημοκρατία. 
Σε ολόκληρη την κοινωνία παρατηρούμε καθημερινά τρανταχτά φαινόμενα έπαρσης και αλαζονείας αλλά είναι ακόμα πιο λυπηρό να διαφαίνονται τέτοιες συμπεριφορές ακόμα και μέσα στο πανεπιστήμιο, το οποίο θα έπρεπε να αποτελεί χώρο ανταλλαγής ιδεών και διαμόρφωσής συνειδήσεων. Δυστυχώς η ακατάπαυστη επιθυμία μερικών για αναγνώριση και εξουσία τους οδηγεί πολλές φορές σε πράξεις που κάθε άλλο παρά Δημοκρατία θυμίζουν. Ο υπέρμετρος ζήλος, η αδιαλλαξία και η ανάγκη για επιβολή είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που απειλούν άμεσα την πολυφωνία και την δικαιοσύνη. Εδραιώνεται με αυτό τον τρόπο η πεποίθηση του πεφωτισμένου, σε συγκεκριμένα άτομα, που θεωρούν ότι γνωρίζουν το συμφέρον όλων, και απλά τους το επιβάλουν αν αυτοί δεν το αναγνωρίζουν. Και κάπως έτσι φτάνουμε στην εφαρμογή φασιστικών πρακτικών που εξυπηρετούν τους ‘χαρισματικούς’ φοιτητοπατέρες. Δεν αναγνωρίζουν τις αποφάσεις της πλειοψηφίας (των Γενικών Συνελεύσεων) όταν αυτές δεν τους βολεύουν, αρνούνται την καταμέτρηση και την αποτύπωση των συσχετισμών μέσα στο ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων των φοιτητών, κλείνουν τη σχολή χωρίς ουσιαστικά καμία απόφαση Γενικής Συνέλευσης, καταπατώντας κάθε δημοκρατικό δικαίωμα των συμφοιτητών τους, σκίζουν ότι αφίσα θεωρούν ότι τους αποδίδει πολιτικό κόστος, προπηλακίζουν, απειλούν και καταφεύγουν σε προσωπικές επιθέσεις για να καλύψουν την ένδεια των επιχειρημάτων τους. Δεν κατανοούν ότι καμία πλειοψηφία, όσο μεγάλη και αν είναι, δεν μπορεί να νομιμοποιήσει παραβάσεις θεσμικών διαδικασιών και συνταγματικών δικαιωμάτων. Καμία Γενική Συνέλευση δε μπορεί να αποφασίσει για τη διαγραφή φοιτητών από το σύλλογο, ούτε και να εξορίσει έναν καθηγητή από το πανεπιστημιακό άσυλο, γιατί πολύ απλά κάτι τέτοιο αντιβαίνει σε θεσμικά κατοχυρωμένα δικαιώματα τους, τα οποία έχουν κερδηθεί με αγώνες και θυσίες. Αντιλαμβάνονται τη δημοκρατία σαν ένα όχημα το οποίο χρησιμοποιούν όταν λειτουργεί προς όφελος τους αλλά το αφήνουν στην άκρη όταν δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς τους.  
Τέτοια άτομα επικαλούνται την αμεσοδημοκρατία ενώ δεν έχουν καν το πολιτικό θάρρος και την ωριμότητα να αφήσουν και μια αντίθετη άποψη να ακουστεί, μετατρέποντας με αυτό τον τρόπο τις Γενικές Συνελεύσεις σε κακοστημένες θεατρικές παραστάσεις από τις οποίες προσπαθούν να εκβιάσουν το χειροκρότημα για να κλέψουν τις εντυπώσεις. Χάρη σε αυτούς λοιπόν οι συνδικαλιστές αλλά και ο ρόλος των συνελεύσεων έχει απαξιωθεί πλήρως στα μάτια των φοιτητών ενώ πλέον κανείς δυσκολεύεται να βρει ουσία σε ολόκληρη αυτή τη διαδικασία. Η έπαρση και η αλαζονεία τους έχει φτάσει σε σημείο ώστε να θεωρούν πως ο σύλλογος τους ανήκει και πως οι αποφάσεις τους είναι και αποφάσεις του συνόλου, επιδεικνύοντας με κάθε ευκαιρία μορφές αριστερού φασισμού. 
Αυτή η νοοτροπία όμως δεν πηγάζει από πρακτικές συγκεκριμένων ατόμων αλλά απορρέει από την ιδεολογία τους γενικότερα. Όπως τονίζει και ο ιστορικός αναλυτής Stanley Pain: «Η λέξη ‘φασίστας’ συνήθως υποδηλώνει τον βίαιο, τον κτηνώδη, τον καταπιεστικό ή τον δικτατορικό. Αν όμως ο φασισμός δε σήμαινε τίποτα περισσότερο από αυτό, τότε τα κομουνιστικά καθεστώτα θα έπρεπε πιθανόν να ενταχθούν στην κατηγορία των πιο φασιστικών καθεστώτων. Συμπεριλαμβάνοντας όμως στον ορισμό την ξενοφοβία, το ρατσισμό και την αντίθεση στην υλιστική θεωρία τα κομουνιστικά καθεστώτα μπορούν να ‘κατηγορηθούν’ μόνο για φασιστικές πρακτικές. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κομουνισμός και ο φασισμός μοιράζονται πολλά θεμελιακά χαρακτηριστικά όπως η θετική αξιολόγηση της βίας και του αγώνα, τον ‘χωρίς όρια εξαναγκασμό’ όπως αποκαλούσε η επαναστατική Αριστερά και του ‘πειράματος ολικής κυριαρχίας’.» Αποκωδικοποιώντας λοιπόν τα λόγια του ιστορικού αναλυτή καταλαβαίνουμε ότι οι πρακτικές αυτές βασίζονται σε μια συγκεκριμένη πολιτική τοποθέτηση που όμως απέχει τόσο πολύ από τη Δημοκρατία, την οποία κάποιοι τολμούν και επικαλούνται. 
Στην προσπάθεια τους οι πεφωτισμένοι φοιτητοπατέρες να φτιάξουν μία μαζική παράταξη καταντήσανε μια παράταξη της μάζας, αφού πλέον κουμάντο κάνει η επιταγή του όχλου. Δεν υπάρχει πλέον συγκεκριμένος σχεδιασμός αλλά μόνο πλειοδοσία για τη διάρκεια της κατάληψης και αυτό μέχρι να σταματήσει να είναι αρεστή. Το κίνημα το οποίο επικαλούνται τη μία μέρα, φαίνεται ξαφνικά να εξαφανίζεται την επόμενη, και αυτοί να μένουν εκτεθειμένοι για άλλη μια φορά μπροστά στους φοιτητές (όπως τον Οκτώβρη), απολογούμενοι για λάθος χειρισμούς (όπως πέρυσι με τη σίτιση) μήπως καταφέρουν να σώσουν τα απομεινάρια από το ναυάγιο. Προχωρούν σε έναν αγώνα με μόνο στόχο την εναντίωση στην κυβέρνηση, χωρίς όμως καμία αντιπρόταση για αυτό το οποίο θέλουν να ανατρέψουν. Και πώς να βρουν κάτι να αντιπροτείνουν τη στιγμή που δεν πιστεύουν ότι το υπάρχον πολιτικό σύστημα είναι βιώσιμο; Και ποιος είναι ο ρόλος τους λοιπόν; Περιορίζονται μόνο στην αντιπολίτευση και την στείρα αντιπαράθεση κάτι που είναι θεμιτό, αλλά όταν φτάνουμε σε επίπεδο λήψης αποφάσεων εκεί μας τραβάνε χρόνια πίσω. Μόνο στόχο έχουν την κατάληψη την οποία πλέον έχουν φτάσει σε σημείο να θεωρούν πολιτική θέση και κριτήριο για να χαρακτηρίζουν τις παρατάξεις. Δηλαδή μια παράταξη πλέον δε χαρακτηρίζεται από τις ιδέες της για το αν είναι αριστερή αλλά από το αν προτείνει κατάληψη… Προφανώς και έχουν πέσει σε τρομερό πολιτικό ολίσθημα και την κατάληψη από μέτρο άσκησης πίεσης πλέον τη θεωρούν πολιτική θέση.  
Το ζήτημα είναι να δείξεις συνέπεια στις πολιτικές σου θέσεις, να προτείνεις καταλήψεις όταν υπάρχουν μάχες να δοθούν και τις σταματάς όταν είναι άσκοπο να τις συνεχίσεις και έχεις περισσότερα να χάσεις παρά να κερδίσεις. Οφείλεις να αποδείξεις ότι έχεις αυτονομία στην λήψη των αποφάσεων σου, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες παρατάξεις που είτε είναι ‘αυτόνομες’ και εκτελούν τις επιταγές του όχλου, είτε αποτελούν ανδρείκελα των κηδεμόνων τους, εκφράζοντας άκριτα τις προσταγές τους.  
Αυτό το άρθρο μπορεί να μην αποτελέσει την ταφόπλακα στην αλαζονεία και την έπαρση κάποιων ούτε στις αντιδημοκρατικές πρακτικές τους, όμως η συνείδηση και η στήριξη των φοιτητών σίγουρα θα το κάνει.

Φρουτοσαλάτα αχταρμά προφιτερόλ με ολίγη

Μια από τις εκφράσεις που έχουν γίνει κλισέ πια στην εποχή μας, είτε λόγω άγνοιας της μεγάλης μάζας, είτε επειδή έτσι  βολεύεται μια ψηλά αγκιστρωμένη μειοψηφία, είναι ότι η γενιά μας είναι απολίτικη. Όσο απλοϊκά και απερίσκεπτα κάποιος κάνει μια τέτοια δήλωση άλλο τόσο λάθος αποδεικνύεται από τις συγκυρίες. Τι είναι η πολιτική; ένα ερώτημα που μπορεί να μοιάζει ρητορικό αλλά έχει απάντηση. Ο καθένας μέσα του κάπως την έχει ορίσει, συνειδητά ή ασυνείδητα, και παρόλο που μπορεί με αυτό τον τρόπο να προκύπτουν χιλιάδες ορισμοί, η πολιτική είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο. Έχει να κάνει με τις προτεραιότητες και τους κανόνες που μπαίνουν στη διανομή και τη διαχείριση των περιορισμένων πόρων που είναι διαθέσιμοι. Αν ζούσαμε σε έναν ιδανικό κόσμο, σε μια ουτοπία, με άπειρες πρώτες ύλες και τεχνογνωσία, συνδυασμένα κατάλληλα με επαρκή ικανότητα, ο καθένας θα μπορούσε να αποκτήσει ό,τι επιθυμεί. Επειδή όμως κάτι τέτοιο δε συμβαίνει αλλά ο πλούτος είναι πεπερασμένος και η γνώση δεν παρέχεται σε όλους, έρχεται η πολιτική να δείξει ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία θα κατανέμονται οι πόροι αυτοί. Υπάρχει νέος που δεν ενδιαφέρεται για τα εφόδια που θα του εξασφαλίσουν μια θέση στην αγορά εργασίας; Που θα του εξασφαλίσουν ένα, όσο το δυνατόν αξιοπρεπέστερο, κομμάτι πόρων; Που θα του εγγυηθούν μια ελάχιστη ποιότητα ζωής; Υπάρχει νέος που δεν τον αγγίζει το πρόβλημα της ανεργίας; Το πενιχρό όριο του κατώτατου μισθού; Η ανεξέλεγκτη ακρίβεια; Η περιορισμένη αγοραστική του δύναμη; Δε νομίζω… οπότε εκ των πραγμάτων οι νέοι ενδιαφέρονται γα την πολιτική και την ουσία αυτής.

Οι νέοι δε δείχνουν αποστροφή προς την πολιτική αυτή κάθε αυτή, δεν είναι αυτή η παθογένεια της εποχής μας. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στις μέρες μας είναι η απαξίωση των κομματικών της εκπροσώπων. Η γενιά μας ενοχλείται με τα σκάνδαλα, με τη διαφθορά, με τη μίζα που έχει γίνει τρόπος ζωής, με τη δυσλειτουργία, την κωλυσιεργία, την ανικανότητα και τις πλάγιες οδούς. Οι νέοι γυρίζουν την πλάτη στις πρακτικές που έχουν χρησιμοποιήσει τα κόμματα κατά καιρούς, αντιδρούν για την έλλειψη αξιοκρατίας, για την απουσία διαφάνειας, αλλά πάνω από όλα για την πικρή πραγματικότητα, ότι μας έχουν στερήσει την ελπίδα. Μας έχουν οδηγήσει σε μια εποχή αβεβαιότητας και απαισιοδοξίας. Μια εποχή ανασφάλειας για το μέλλον. Μπορεί κανείς να τους αδικήσει γι’ αυτό; Το κοινό αίσθημα είναι πάνω από κάθε υποκειμενική άποψη, πάνω από κάθε κομματική πεποίθηση, πάνω από τις δημοσκοπήσεις και μιλάει ξεκάθαρα.

Ας κάνουμε μια προσπάθεια να αποτυπώσουμε την κατάσταση μέσα στο πανεπιστήμιο, ως μικρογραφία της κοινωνίας μας, για να καταλάβουμε τι μας έχει οδηγήσει ως εδώ. Είναι αλήθεια ότι μεγάλη μερίδα από τους ενασχολούμενους με τα κοινά έχουν ξεχάσει τον πρωταρχικό ρόλο μιας πολιτικής οργάνωσης (την συνειδητοποίηση των φοιτητών, την διαμόρφωση των πολιτικών τους απόψεων και τον συνδικαλισμό προς όφελος του πανεπιστήμιου). Και αυτό έγινε σταδιακά. Αρχικά αποσιώπησαν τις αξίες τους, γιατί οι άξονες πολιτικής που είχαν υιοθετήσει έβαζαν ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στην παροχή της γνώσης (ιδιωτικά πανεπιστήμια), κάτι που έβρισκε πολύ μικρή απήχηση στους φοιτητές, ενώ αργότερα εγκατέλειψαν και το συνδικαλισμό γιατί και αυτοί οι ίδιοι ποτέ δεν έμαθαν από τους παλαιότερους να λειτουργούν διαφορετικά. Απλά εκτελούν την περπατημένη που τους υπαγορεύουν. Το αποτέλεσμα; Άρτια καταρτισμένοι δημοσιοσχεσίτες που κρατούν επαφές με κουβεντούλα κομμωτηρίου, έχουν ανεπτυγμένη την ικανότητα να ξενυχτάνε και να πίνουν και παρόλα αυτά να ξυπνάνε νωρίς για να καλημερίσουν τους πρωτοετείς στα τραπεζάκια. Μπορούν  να κολλήσουν αφίσα σε δέκατα του δευτερολέπτου ενώ εκ των πραγμάτων καλλιεργούν σχέσεις μόνο σε φιλικό επίπεδο. Έχουν ισχνή πολιτική συνείδηση και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκτίθενται αν επιχειρήσουν να μπουν σε πολιτικό διάλογο. Αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να παπαγαλίζουν άκριτα την κομματική τους προπαγάνδα, η οποία όμως καλό θα ήταν να περάσει στην αφάνεια, αφού δεν μπορούν να την υποστηρίξουν. Χρησιμοποιούν ψέματα για να κερδίσουν λίγες ψήφους σε μια συνέλευση (εκμεταλλευόμενοι την επιθυμία των φοιτητών να κάνουν μάθημα). Ένας αποκλειστικά οργανωτικός μηχανισμός με στόχο την κάλπη των εκλογών, που δε διστάζει να τραβήξει πίσω ολόκληρο το πανεπιστήμιο αρκεί να κρύψει τη δική του συνδικαλιστική ανεπάρκεια.

Από την άλλη είναι αυτοί που διεκδικούν το ρόλο του σημαιοφόρου, του αγωνισταρά, του μπροστάρη. Αυτοί που μετράνε την αγωνιστικότητα με εβδομάδες καταλήψεων. Η ‘’ριζοσπαστική αριστερά της ανατροπής’’ που αντιδρά μονολεκτικά και μονότονα σε κάθε τι διαφορετικό. Τόσο ριζοσπαστικοί όσο η συντήρηση, τόσο καινοτόμοι όσο το άκουσμα της κατάληψης στα αυτιά των φοιτητών. Με μόνο στόχο την ικανοποίηση της αυταρέσκειας τους, να μπορούν να κομπάζουν ότι κλείσανε πάλι τη σχολή, έχοντας μετατρέψει μια οργάνωση σε ταξιδιωτικό γραφείο. Μια παράταξη ανεμοδούρα που όπου φυσάει ο άνεμος πάει, και απλώνει και μαζεύει τα κινήματα σα να ήτανε χαρταετός. Το κίνημα που υπάρχει όταν οι φοιτητές ψηφίζουν κατάληψη (στέλνει 7 άτομα σε πανελλαδική πορεία) και εξαφανίζεται μια εβδομάδα αργότερα όταν θέλουν να δώσουν εξεταστική και μαζί με αυτό και το πενταετές πλάνο καταλήψεων. Αυτοί που αρχίζουν να λένε ‘’κακά’’ λόγια προς κάθε κατεύθυνση μόλις δούνε μεγάλο ακροατήριο για να δείξουν πόσο αντιδραστικοί και έξω από το σύστημα είναι ξεστομίζοντας άκριτα ότι να’ ναι όπου να’ ναι.

Και το πάζλ έρχεται να συμπληρώσει η κλαίουσα αριστερά. Η αριστερά της επίκλησης στο συναίσθημα, και μάλιστα στο συναίσθημα της λύπησης. Η αριστερά που διατυμπανίζει θέσεις υπέρ του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας στα πανό, τους τοίχους, στις συνελεύσεις, αλλά ξεχνάει να την υποστηρίξει και στην πράξη. Η αριστερά που προτιμά το φοιτητή να πληρώνει (τα σχεδιαστικά του όργανα), για να αγανακτεί με το σύστημα, από το να του τα δίνει δωρεάν. Η αριστερά που μπορούσε, αλλά τελικά προσπάθησε, χέρι χέρι με τη συντήρηση, να κρατήσει πίσω το πανεπιστήμιο για να μη φανεί πόσο κούφιος και κενός είναι ο πολιτικός της λόγος. Ο αριστερός μηχανισμός κοπής ψήφων για τον κομματικό φορέα, στον οποίο έχει τυφλή υποταγή.

Αναπόφευκτα λοιπόν όταν κάποιος έρχεται αντιμέτωπος με μια τέτοια κατάσταση μέσα στο πανεπιστήμιο, και βλέπει τέτοια αντιμετώπιση από μεγάλη μερίδα ‘’συνδικαλιστών’’ αυθόρμητα απαξιώνει τους κομματικούς εκπροσώπους στο δικό του μικρόκοσμο, ενώ εμένα μου έρχονται στο μυαλό οι στίχοι από ένα παλιό γνώριμο τραγούδι.

άλλοι θέλουνε να ανέβουνε προσπαθώντας να σε μειώσουνε
 επειδή δεν έχουνε τίποτα δικό τους να δώσουνε
άλλοι θέλουν να φανούνε σημαιοφόροι
το πιέζουν, μα όσο και αν το πιέζεις δεν σου βγαίνει με το ζόρι
κάτι σπόροι, κάποιοι που δεν έχουν βγάλει καν δόντια
μόλις βλέπουν λίγο φως αμέσως λένε κακά λόγια
άλλοι πάνε να πιάσουνε θέσεις
με δημόσιες σχέσεις, μα πόσο μπορείς να αντέξεις
άμα δεν ξέρεις και είσαι ψεύτης;

(TXC – δείξε σεβασμό)               

                

Πρώτοι οι συνδικαλιστές είναι αυτοί που ευθύνονται για τη γνώμη που έχουν για αυτούς και ύστερα οι προκαταλήψεις και το θυμικό των άλλων. Οι φοιτητές χρειάζονται μια σοβαρή και υπεύθυνη δύναμη με την οποία να μπορούν να οικοδομήσουν σχέσεις ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης. Μια δύναμη που να περνάει από τα λόγια στα έργα (δωρεάν υλικά σχεδίου), να είναι κοντά από τα μικρά μέχρι τα μεγάλα. Από τα δρομολόγια των λεωφορείων και το καινούριο λογισμικό των γραμματειών μέχρι τις εξεταστικές και τη δωρεάν σίτιση των φοιτητών. Να ασχολείται τόσο με τα πολιτικά όσο και με τα εκπαιδευτικά. Τόσο με τις εκφάνσεις του νέου νόμου με τα πολλαπλά συγγράμματα και τα ΚΕΣ όσο και με εκπαιδευτικές εκδρομές και ενημερωτικές διημερίδες. Χρειάζεται κριτική σκέψη και ικανότητα. Χρειάζεται σοβαρή και ρεαλιστική αντιμετώπιση υπαρκτών προβλημάτων. Χρειάζεται υπεύθυνη πολιτική στάση όταν οι αποφάσεις σου συνάδουν με το κοινό αίσθημα, αλλά και όταν είναι αντίθετες με αυτό. Χρειάζεται σεβασμό στο πως αντιμετωπίζεις τον άλλο απέναντι σου για να ζητήσεις με τη σειρά σου σεβασμό αν τον αξίζεις. Δεν πρέπει να δημιουργείς ευκαιριακές σχέσεις εξάρτησης αλλά βαθιές σχέσεις εκτίμησης. Δεν πρέπει να βάζεις τις εκλογές σαν αυτοσκοπό και να αντιμετωπίζεις τους ανθρώπους σαν ψήφους, αλλά όπως λένε και στην αρχαία ιαπωνική τέχνη τοξοβολίας Kyudo, δε χρειάζεται να σημαδεύεις το στόχο. Αν κάνεις όλα τα βήματα σωστά, οι νόμοι της φύσης θα οδηγήσουν το βέλος στο κέντρο. Και αυτό αποδεικνύεται στην Ξάνθη περίτρανα τόσα χρόνια.

Όσο και αν φαίνεται οξύμωρο, τώρα είναι η ώρα να μπούμε ενεργά στην πολιτική. Τώρα που η ενασχόληση με τα κοινά έχει απαξιωθεί. Αφενός γιατί για να αλλάξεις ένα σύστημα πρέπει να το αλλάξεις από μέσα και αφετέρου γιατί θα πρέπει να ξεβολέψουμε από τις καρέκλες τους, τους ήδη ψηλά αγκιστρωμένους, και να αρχίσουμε να ζητάμε το λόγο. Εδώ είναι που πρέπει να αναλάβουμε δράση, να σηκωθούμε από τον καναπέ μας και να μην αφήνουμε τους άλλους να παίρνουν αποφάσεις για μας. Να πάρουμε μέρος στην εξέλιξη των γεγονότων. Να περάσουμε από το ‘’τι αποφασίσατε;’’ στο ‘’ας αποφασίσουμε’’. Είναι βασικός κανόνας εκσυγχρονισμού, περνώντας από το πανεπιστήμιο να το αφήνουμε καλύτερο απ’ ότι το βρήκαμε. Να αφήσουμε κάποιο έργο πίσω μας για κληρονομιά σε αυτούς που ακολουθούν…

Οι παρατάξεις έχουν διαφορές. Υπάρχουν στοιχεία που τις διακρίνουν και τις ξεχωρίζουν. Είτε γιατί αυτοί που τις απαρτίζουν ακολουθούν τις ιδέες και τις αξίες τους, είτε γιατί ισχυρές προσωπικότητες που προσφέρουν διαμορφώνουν τις αρχές και τους κανόνες που τις διέπουν. Όπως και να το δει κανείς είναι άδικο να τις εξισώσουμε. Ας αναλογιστούμε απλά ότι η έμπρακτη υποστήριξη είναι αυτή που δίνει τα πινέλα σε μια παράταξη να μπορεί, να συνεχίζει να χρωματίζει το πανεπιστήμιο των ονείρων μας. Μην αφήσετε το θυμικό να σας υπαγορεύει τι να κάνετε, αλλά εμπιστευτείτε τη λογική σας. Θα ήταν άδικο κάποιος να βάλει όλες τις παρατάξεις στην ίδια γαβάθα, λες και φτιάχνει φρουτοσαλάτα. Αλλά ακόμα και έτσι να είναι, ο καθένας, στη φρουτοσαλάτα του δε θέλει να έχει την ίδια ποσότητα από κάθε φρούτο. Υπάρχουν άλλα που σου αρέσουν περισσότερο και προσφέρουν και άλλα που μπορεί και να αφήσεις και στην άκρη.