Φρουτοσαλάτα αχταρμά προφιτερόλ με ολίγη

Μια από τις εκφράσεις που έχουν γίνει κλισέ πια στην εποχή μας, είτε λόγω άγνοιας της μεγάλης μάζας, είτε επειδή έτσι  βολεύεται μια ψηλά αγκιστρωμένη μειοψηφία, είναι ότι η γενιά μας είναι απολίτικη. Όσο απλοϊκά και απερίσκεπτα κάποιος κάνει μια τέτοια δήλωση άλλο τόσο λάθος αποδεικνύεται από τις συγκυρίες. Τι είναι η πολιτική; ένα ερώτημα που μπορεί να μοιάζει ρητορικό αλλά έχει απάντηση. Ο καθένας μέσα του κάπως την έχει ορίσει, συνειδητά ή ασυνείδητα, και παρόλο που μπορεί με αυτό τον τρόπο να προκύπτουν χιλιάδες ορισμοί, η πολιτική είναι κάτι πολύ συγκεκριμένο. Έχει να κάνει με τις προτεραιότητες και τους κανόνες που μπαίνουν στη διανομή και τη διαχείριση των περιορισμένων πόρων που είναι διαθέσιμοι. Αν ζούσαμε σε έναν ιδανικό κόσμο, σε μια ουτοπία, με άπειρες πρώτες ύλες και τεχνογνωσία, συνδυασμένα κατάλληλα με επαρκή ικανότητα, ο καθένας θα μπορούσε να αποκτήσει ό,τι επιθυμεί. Επειδή όμως κάτι τέτοιο δε συμβαίνει αλλά ο πλούτος είναι πεπερασμένος και η γνώση δεν παρέχεται σε όλους, έρχεται η πολιτική να δείξει ποια είναι τα κριτήρια με τα οποία θα κατανέμονται οι πόροι αυτοί. Υπάρχει νέος που δεν ενδιαφέρεται για τα εφόδια που θα του εξασφαλίσουν μια θέση στην αγορά εργασίας; Που θα του εξασφαλίσουν ένα, όσο το δυνατόν αξιοπρεπέστερο, κομμάτι πόρων; Που θα του εγγυηθούν μια ελάχιστη ποιότητα ζωής; Υπάρχει νέος που δεν τον αγγίζει το πρόβλημα της ανεργίας; Το πενιχρό όριο του κατώτατου μισθού; Η ανεξέλεγκτη ακρίβεια; Η περιορισμένη αγοραστική του δύναμη; Δε νομίζω… οπότε εκ των πραγμάτων οι νέοι ενδιαφέρονται γα την πολιτική και την ουσία αυτής.

Οι νέοι δε δείχνουν αποστροφή προς την πολιτική αυτή κάθε αυτή, δεν είναι αυτή η παθογένεια της εποχής μας. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στις μέρες μας είναι η απαξίωση των κομματικών της εκπροσώπων. Η γενιά μας ενοχλείται με τα σκάνδαλα, με τη διαφθορά, με τη μίζα που έχει γίνει τρόπος ζωής, με τη δυσλειτουργία, την κωλυσιεργία, την ανικανότητα και τις πλάγιες οδούς. Οι νέοι γυρίζουν την πλάτη στις πρακτικές που έχουν χρησιμοποιήσει τα κόμματα κατά καιρούς, αντιδρούν για την έλλειψη αξιοκρατίας, για την απουσία διαφάνειας, αλλά πάνω από όλα για την πικρή πραγματικότητα, ότι μας έχουν στερήσει την ελπίδα. Μας έχουν οδηγήσει σε μια εποχή αβεβαιότητας και απαισιοδοξίας. Μια εποχή ανασφάλειας για το μέλλον. Μπορεί κανείς να τους αδικήσει γι’ αυτό; Το κοινό αίσθημα είναι πάνω από κάθε υποκειμενική άποψη, πάνω από κάθε κομματική πεποίθηση, πάνω από τις δημοσκοπήσεις και μιλάει ξεκάθαρα.

Ας κάνουμε μια προσπάθεια να αποτυπώσουμε την κατάσταση μέσα στο πανεπιστήμιο, ως μικρογραφία της κοινωνίας μας, για να καταλάβουμε τι μας έχει οδηγήσει ως εδώ. Είναι αλήθεια ότι μεγάλη μερίδα από τους ενασχολούμενους με τα κοινά έχουν ξεχάσει τον πρωταρχικό ρόλο μιας πολιτικής οργάνωσης (την συνειδητοποίηση των φοιτητών, την διαμόρφωση των πολιτικών τους απόψεων και τον συνδικαλισμό προς όφελος του πανεπιστήμιου). Και αυτό έγινε σταδιακά. Αρχικά αποσιώπησαν τις αξίες τους, γιατί οι άξονες πολιτικής που είχαν υιοθετήσει έβαζαν ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στην παροχή της γνώσης (ιδιωτικά πανεπιστήμια), κάτι που έβρισκε πολύ μικρή απήχηση στους φοιτητές, ενώ αργότερα εγκατέλειψαν και το συνδικαλισμό γιατί και αυτοί οι ίδιοι ποτέ δεν έμαθαν από τους παλαιότερους να λειτουργούν διαφορετικά. Απλά εκτελούν την περπατημένη που τους υπαγορεύουν. Το αποτέλεσμα; Άρτια καταρτισμένοι δημοσιοσχεσίτες που κρατούν επαφές με κουβεντούλα κομμωτηρίου, έχουν ανεπτυγμένη την ικανότητα να ξενυχτάνε και να πίνουν και παρόλα αυτά να ξυπνάνε νωρίς για να καλημερίσουν τους πρωτοετείς στα τραπεζάκια. Μπορούν  να κολλήσουν αφίσα σε δέκατα του δευτερολέπτου ενώ εκ των πραγμάτων καλλιεργούν σχέσεις μόνο σε φιλικό επίπεδο. Έχουν ισχνή πολιτική συνείδηση και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκτίθενται αν επιχειρήσουν να μπουν σε πολιτικό διάλογο. Αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να παπαγαλίζουν άκριτα την κομματική τους προπαγάνδα, η οποία όμως καλό θα ήταν να περάσει στην αφάνεια, αφού δεν μπορούν να την υποστηρίξουν. Χρησιμοποιούν ψέματα για να κερδίσουν λίγες ψήφους σε μια συνέλευση (εκμεταλλευόμενοι την επιθυμία των φοιτητών να κάνουν μάθημα). Ένας αποκλειστικά οργανωτικός μηχανισμός με στόχο την κάλπη των εκλογών, που δε διστάζει να τραβήξει πίσω ολόκληρο το πανεπιστήμιο αρκεί να κρύψει τη δική του συνδικαλιστική ανεπάρκεια.

Από την άλλη είναι αυτοί που διεκδικούν το ρόλο του σημαιοφόρου, του αγωνισταρά, του μπροστάρη. Αυτοί που μετράνε την αγωνιστικότητα με εβδομάδες καταλήψεων. Η ‘’ριζοσπαστική αριστερά της ανατροπής’’ που αντιδρά μονολεκτικά και μονότονα σε κάθε τι διαφορετικό. Τόσο ριζοσπαστικοί όσο η συντήρηση, τόσο καινοτόμοι όσο το άκουσμα της κατάληψης στα αυτιά των φοιτητών. Με μόνο στόχο την ικανοποίηση της αυταρέσκειας τους, να μπορούν να κομπάζουν ότι κλείσανε πάλι τη σχολή, έχοντας μετατρέψει μια οργάνωση σε ταξιδιωτικό γραφείο. Μια παράταξη ανεμοδούρα που όπου φυσάει ο άνεμος πάει, και απλώνει και μαζεύει τα κινήματα σα να ήτανε χαρταετός. Το κίνημα που υπάρχει όταν οι φοιτητές ψηφίζουν κατάληψη (στέλνει 7 άτομα σε πανελλαδική πορεία) και εξαφανίζεται μια εβδομάδα αργότερα όταν θέλουν να δώσουν εξεταστική και μαζί με αυτό και το πενταετές πλάνο καταλήψεων. Αυτοί που αρχίζουν να λένε ‘’κακά’’ λόγια προς κάθε κατεύθυνση μόλις δούνε μεγάλο ακροατήριο για να δείξουν πόσο αντιδραστικοί και έξω από το σύστημα είναι ξεστομίζοντας άκριτα ότι να’ ναι όπου να’ ναι.

Και το πάζλ έρχεται να συμπληρώσει η κλαίουσα αριστερά. Η αριστερά της επίκλησης στο συναίσθημα, και μάλιστα στο συναίσθημα της λύπησης. Η αριστερά που διατυμπανίζει θέσεις υπέρ του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας στα πανό, τους τοίχους, στις συνελεύσεις, αλλά ξεχνάει να την υποστηρίξει και στην πράξη. Η αριστερά που προτιμά το φοιτητή να πληρώνει (τα σχεδιαστικά του όργανα), για να αγανακτεί με το σύστημα, από το να του τα δίνει δωρεάν. Η αριστερά που μπορούσε, αλλά τελικά προσπάθησε, χέρι χέρι με τη συντήρηση, να κρατήσει πίσω το πανεπιστήμιο για να μη φανεί πόσο κούφιος και κενός είναι ο πολιτικός της λόγος. Ο αριστερός μηχανισμός κοπής ψήφων για τον κομματικό φορέα, στον οποίο έχει τυφλή υποταγή.

Αναπόφευκτα λοιπόν όταν κάποιος έρχεται αντιμέτωπος με μια τέτοια κατάσταση μέσα στο πανεπιστήμιο, και βλέπει τέτοια αντιμετώπιση από μεγάλη μερίδα ‘’συνδικαλιστών’’ αυθόρμητα απαξιώνει τους κομματικούς εκπροσώπους στο δικό του μικρόκοσμο, ενώ εμένα μου έρχονται στο μυαλό οι στίχοι από ένα παλιό γνώριμο τραγούδι.

άλλοι θέλουνε να ανέβουνε προσπαθώντας να σε μειώσουνε
 επειδή δεν έχουνε τίποτα δικό τους να δώσουνε
άλλοι θέλουν να φανούνε σημαιοφόροι
το πιέζουν, μα όσο και αν το πιέζεις δεν σου βγαίνει με το ζόρι
κάτι σπόροι, κάποιοι που δεν έχουν βγάλει καν δόντια
μόλις βλέπουν λίγο φως αμέσως λένε κακά λόγια
άλλοι πάνε να πιάσουνε θέσεις
με δημόσιες σχέσεις, μα πόσο μπορείς να αντέξεις
άμα δεν ξέρεις και είσαι ψεύτης;

(TXC – δείξε σεβασμό)               

                

Πρώτοι οι συνδικαλιστές είναι αυτοί που ευθύνονται για τη γνώμη που έχουν για αυτούς και ύστερα οι προκαταλήψεις και το θυμικό των άλλων. Οι φοιτητές χρειάζονται μια σοβαρή και υπεύθυνη δύναμη με την οποία να μπορούν να οικοδομήσουν σχέσεις ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης. Μια δύναμη που να περνάει από τα λόγια στα έργα (δωρεάν υλικά σχεδίου), να είναι κοντά από τα μικρά μέχρι τα μεγάλα. Από τα δρομολόγια των λεωφορείων και το καινούριο λογισμικό των γραμματειών μέχρι τις εξεταστικές και τη δωρεάν σίτιση των φοιτητών. Να ασχολείται τόσο με τα πολιτικά όσο και με τα εκπαιδευτικά. Τόσο με τις εκφάνσεις του νέου νόμου με τα πολλαπλά συγγράμματα και τα ΚΕΣ όσο και με εκπαιδευτικές εκδρομές και ενημερωτικές διημερίδες. Χρειάζεται κριτική σκέψη και ικανότητα. Χρειάζεται σοβαρή και ρεαλιστική αντιμετώπιση υπαρκτών προβλημάτων. Χρειάζεται υπεύθυνη πολιτική στάση όταν οι αποφάσεις σου συνάδουν με το κοινό αίσθημα, αλλά και όταν είναι αντίθετες με αυτό. Χρειάζεται σεβασμό στο πως αντιμετωπίζεις τον άλλο απέναντι σου για να ζητήσεις με τη σειρά σου σεβασμό αν τον αξίζεις. Δεν πρέπει να δημιουργείς ευκαιριακές σχέσεις εξάρτησης αλλά βαθιές σχέσεις εκτίμησης. Δεν πρέπει να βάζεις τις εκλογές σαν αυτοσκοπό και να αντιμετωπίζεις τους ανθρώπους σαν ψήφους, αλλά όπως λένε και στην αρχαία ιαπωνική τέχνη τοξοβολίας Kyudo, δε χρειάζεται να σημαδεύεις το στόχο. Αν κάνεις όλα τα βήματα σωστά, οι νόμοι της φύσης θα οδηγήσουν το βέλος στο κέντρο. Και αυτό αποδεικνύεται στην Ξάνθη περίτρανα τόσα χρόνια.

Όσο και αν φαίνεται οξύμωρο, τώρα είναι η ώρα να μπούμε ενεργά στην πολιτική. Τώρα που η ενασχόληση με τα κοινά έχει απαξιωθεί. Αφενός γιατί για να αλλάξεις ένα σύστημα πρέπει να το αλλάξεις από μέσα και αφετέρου γιατί θα πρέπει να ξεβολέψουμε από τις καρέκλες τους, τους ήδη ψηλά αγκιστρωμένους, και να αρχίσουμε να ζητάμε το λόγο. Εδώ είναι που πρέπει να αναλάβουμε δράση, να σηκωθούμε από τον καναπέ μας και να μην αφήνουμε τους άλλους να παίρνουν αποφάσεις για μας. Να πάρουμε μέρος στην εξέλιξη των γεγονότων. Να περάσουμε από το ‘’τι αποφασίσατε;’’ στο ‘’ας αποφασίσουμε’’. Είναι βασικός κανόνας εκσυγχρονισμού, περνώντας από το πανεπιστήμιο να το αφήνουμε καλύτερο απ’ ότι το βρήκαμε. Να αφήσουμε κάποιο έργο πίσω μας για κληρονομιά σε αυτούς που ακολουθούν…

Οι παρατάξεις έχουν διαφορές. Υπάρχουν στοιχεία που τις διακρίνουν και τις ξεχωρίζουν. Είτε γιατί αυτοί που τις απαρτίζουν ακολουθούν τις ιδέες και τις αξίες τους, είτε γιατί ισχυρές προσωπικότητες που προσφέρουν διαμορφώνουν τις αρχές και τους κανόνες που τις διέπουν. Όπως και να το δει κανείς είναι άδικο να τις εξισώσουμε. Ας αναλογιστούμε απλά ότι η έμπρακτη υποστήριξη είναι αυτή που δίνει τα πινέλα σε μια παράταξη να μπορεί, να συνεχίζει να χρωματίζει το πανεπιστήμιο των ονείρων μας. Μην αφήσετε το θυμικό να σας υπαγορεύει τι να κάνετε, αλλά εμπιστευτείτε τη λογική σας. Θα ήταν άδικο κάποιος να βάλει όλες τις παρατάξεις στην ίδια γαβάθα, λες και φτιάχνει φρουτοσαλάτα. Αλλά ακόμα και έτσι να είναι, ο καθένας, στη φρουτοσαλάτα του δε θέλει να έχει την ίδια ποσότητα από κάθε φρούτο. Υπάρχουν άλλα που σου αρέσουν περισσότερο και προσφέρουν και άλλα που μπορεί και να αφήσεις και στην άκρη.